การพัฒนารูปแบบการให้คำปรึกษาผ่านระบบเภสัชกรรมทางไกล ในการดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด
คำสำคัญ:
การให้คำปรึกษาเภสัชกรรมทางไกล, โรคความดันโลหิตสูง, การพัฒนารูปแบบบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทปัญหา พัฒนาและใช้รูปแบบการให้คำปรึกษาผ่านระบบเภสัชกรรมทางไกลในการดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด ทำการศึกษาดำเนินการวิจัย 12 เดือน ระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ.2565-กันยายน พ.ศ.2566 กลุ่มตัวอย่างเชิงคุณภาพคือภาคีเครือข่ายสุขภาพ 45 คน เชิงปริมาณคือผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 35 คน เครื่องมือ ได้แก่ ระบบการให้คำปรึกษาทางไกลผ่านแอปพลิเคชันสำหรับให้คำปรึกษารายบุคคลแบบออนไลน์ สื่อวิดีโอการให้ความรู้ออนไลน์ทางไกลเรื่องโรคความดันโลหิตสูง แบบสัมภาษณ์เชิงลึกในการสนทนากลุ่ม แบบเก็บข้อมูลทั่วไป แบบทดสอบความรอบรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง แบบประเมินพฤติกรรมการรับประทานอาหาร แบบประเมินปัญหาด้านใช้ยา แบบประเมินความร่วมมือในการใช้ยา และ แบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ใช้สถิติ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ paired t-test
ผลการศึกษาพบว่า การพัฒนารูปแบบประกอบด้วย 6 รูปแบบ ดังนี้ ประกอบด้วย 8 รูปแบบสำคัญดังนี้ 1) วางระบบการดำเนินการให้คำปรึกษาผ่านแอปพลิเคชันสำหรับให้คำปรึกษารายบุคคลแบบออนไลน์ 2) พัฒนาระบบสื่อออนไลน์ เพื่อเพิ่มแนวทางการส่งเสริมการเข้าถึงองค์ความรู้โรคความดันโลหิตสูง ผ่านสื่อวิดีโอออนไลน์ 3) ทำงานเป็นทีมประสานงานและติดต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 4) ประชาสัมพันธ์โครงการ 5) จัดกิจกรรมอบรมพัฒนาศักยภาพ อสม. 6) ใช้นวัตกรรมสื่อและระบบให้คำปรึกษา ให้ครอบคลุมทั้งหมดทุกชุมชน 7) วิเคราะห์รวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ 8) จัดเวที แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผลการใช้รูปแบบพบว่า ความรู้เรื่องโรคความดันโลหิตสูง เพิ่มมากขึ้น พฤติกรรมการบริโภคอาหาร ปรับเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น ความร่วมมือการใช้ยา ดีขึ้นมีปัญหาลดลง และ ความพึงพอใจ ภาพรวมไปในทิศทางที่ดีขึ้น ภายหลังการพัฒนาอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ p <.05, t = 6.62, 6.86, 4.36, 8.62 ตามลำดับ
References
World Health Organization. Diabetes. [Internet].2022. [cited 2022 October 25]. Available from: https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/diabetes.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือคลินิก NCD คุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข; 2557.
กลุ่มพัฒนาระบบสาธารณสุข สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รูปแบบการบริการป้องกันควบคุมโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง สนับสนุนการดำเนินงาน Clinic NCD Plus. กทม: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย; 2560.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย, สมาคมโรคต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ. 2551. กรุงเทพมหานคร: บริษัทรุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977) จำกัด; 2551.
โรงพยาบาลศิริราช. ความรู้โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง [Internet]. [cited 2024 May 23]. Available from: https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/472
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการส่งเสริมสุขภาพ 3 อ 2 ส. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข; 2558.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือสุขภาพ 3 อ 2 ส: หลักการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสุขภาพที่ดี. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์กรมอนามัย; 2560.
กระทรวงสาธารณสุข กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ. คู่มือประเมินการดำเนินงานคลินิก NCD คุณภาพปีงบประมาณ 2565.
กองโรคไม่ติดต่อ/สำนักสื่อสารความเสี่ยง กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง. 2562. [เข้าถึงเมื่อ 7 พฤษภาคม2563]. เข้าถึงได้จากhttps://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1035820201005073556.pdf
แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ.2560.2560.[เข้าถึงเมื่อ 31 มีนาคม 2560]. เข้าถึงได้จาก:https:// https://w2.med.cmu.ac.th/nd/files/2019/11/Dm60.pdf
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แผนงาน/โครงการและตัวชี้วัดกระทรวงสาธารณสุข ประจำปีงบประมาณ 2564. 2564. .[เข้าถึงเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2023/05/Ebook-Y2565-V6.pdf
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด. ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service plan สาขาโรคไม่ติดต่อ (NCD DM,HT,CVD) [อินเตอร์เน็ต]2022. 2 ตุลาคม 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2 ตุลาคม 2565]. สืบค้นจากhttps://kkn.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php.
Health Data Center สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด. เข้าถึงได้จาก:https://kkn.hdc.moph.go.th/hdc/main/index.php
โรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด. รายงานผู้ป่วยเบาหวานจากฐานข้อมูลสุขภาพ HDC. โรงพยาบาลร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด 2566.
ชัญญานุช ชมภูแก้ว. ผลการให้บริการเภสัชกรรมทางไกล (Telepharmacy) แก่ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสง ณ รพ.สต.บ้านสะลวงนอก ต.สะลวง อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่. กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลนครพิงค์, 2565.
สุภาพร สุปินธรรม และ ภัทร์ธนพร วงษ์เส. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการใช้ยาต่อความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ได้รับบริการผ่านระบบเภสัชกรรมทางไกล โรงพยาบาลป่าซาง จังหวัดลำพูน. วารสารเภสัชกรรมคลินิก. 2566; 29(1): 51-64.
จินดามัย อังกลมเกลียว. ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพต่อความร่วมมือในการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงรายใหม่. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2563; 17(3): 45-53.
