กระบวนการมีส่วนร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตากแดด อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วม, อุบัติเหตุทางถนน, อาสาสมัครสาธารณสุขบทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้ มีรูปแบบเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในการป้องกันอุบัติเหตุจราจร พัฒนา และประเมินผลรูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมของ อาสาสมัครสาธารณสุข ในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรในพื้นที่ตำบลตากแดด ประชากร และกลุ่มตัวอย่าง ที่ใช้ได้แก่อาสาสมัครสาธารณสุข จำนวน 69 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถามการมีส่วนร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุจราจร แบบสอบถามเชิงโครงสร้างสำหรับการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Paired T-Test
ผลการวิจัยพบว่า 1) ระดับการมีส่วนร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรในชุมชน ก่อนการพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมพบว่าในภาพรวมกลุ่มตัวอย่างมีส่วนร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรอยู่ในระดับน้อย ( =1.41, S.D.=0.255) 2) รูปแบบการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรที่พัฒนาขึ้น มีความครอบคลุมตามแนวทาง 5 เสาหลัก ประกอบด้วย การบริหารจัดการความปลอดภัยทางถนน โครงสร้างพื้นฐานด้านความปลอดภัยทางถนน ยานพาหนะที่ปลอดภัย พฤติกรรมผู้ใช้ถนนที่ปลอดภัย และการตอบสนองหลังเกิดอุบัติเหตุ 3) หลังการใช้รูปแบบกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุจราจรก่อนเพิ่มมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. (2022). Road traffic injuries. [Internet]. [Cited 2024 October 10]. Available from: URL: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/road-traffic-injuries
กรมควบคุมโรค. (2565). แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ.2565 – 2570. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2568. แหล่งข้อมูล: https://ddc.moph.go.th/uploads/files/3427420230523063416.pdf.
ฐิตารีย์ บุญเจริญ และคณะ. (2567). การจัดการเชิงบูรณาการเพื่อลดอุบัติเหตุอันเกิดจากการขับขี่รถจักรยานยนต์ในกรุงเทพมหานคร. วารสารร้อยแก่นสารสินธุ์. 9(9), 552 – 568.
องค์การอนามัยโลก. (2559). The world health report 2000: Health systems improving performance. Geneva: WHO.
ศูนย์ข้อมูลอุบัติเหตุ มูลนิธิไทยโรดส์. (2567). การเปรียบเทียบสถิติการเกิดอุบัติเหตุทางถนนของไทย. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2567. แหล่งข้อมูล: https://www.thairsc.com/data-compare.
ทะนงศักดิ์ สุวรรณเตมีย์. (2561). การเกิดอุบัติเหตุทางถนนในช่วงเทศกาลปีใหม่ ในเขตเทศบาลตำบลเมืองเก่า อําเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2567. แหล่งข้อมูล: https://trsl.thairoads.org/SearchSubject.aspx?t_id=9
สนธยา ศรีมาตย์. (2565). กระบวนการมีส่วนร่วมในการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจราจรของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี. วารสารการพยาบาล สุขภาพ และการศึกษา. 5(1), 24 – 35.
วีระยุทธ ชาตะกาญจน์. (2553). การวิจัยเชิงปฏิบัติการ Action research. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช. 29(1), 1 – 7.
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2557). ระเบียบกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. 2554. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2568. แหล่งข้อมูล: https://bkpho.moph.go.th/bungkanpho/uploads/media/201801041043054861.pdf
พิชิต แสนเสนา และคณะ. (2566). รูปแบบการป้องกันการบาดเจ็บ และเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี. 2(1), 47 – 62.
ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน. (2554). 5 เสาหลักสร้างถนนปลอดภัย. เอกสารเผยแพร่ โครงการสัมมนาระดับชาติเรื่องความปลอดภัยทางถนน ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร.
ศรีสมบูรณ์ คำผง. (2564). การพัฒนารูปแบบการจัดการความปลอดภัยโดยคณะกรรมการศูนย์ปฏิบัติการความปลอดภัยทางถนน อำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม. 1(2), 72 – 86.
อำนาจ ราชบัณฑิต. (2565). รูปแบบการป้องกันการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางถนน โดยกระบวนการมีส่วนร่วมผ่านคณะกรรมการคุณภาพชีวิตในระดับอำเภอ (พชอ.) อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น. 29(3), 98 – 110.
กมล ศรีล้อม และคณะ. (2567). ผลของรูปแบบการป้องกันการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางถนนแบบบูรณาการความร่วมมือผ่านคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตในระดับอำเภอ (พชอ.) อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. 31(2), 87 – 100.
