รูปแบบการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการคัดกรองสายตา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
คำสำคัญ:
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, การคัดกรองสายตาบทคัดย่อ
การศึกษา รูปแบบการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการคัดกรองสายตา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเข้าใจในการคัดกรองสายตา และรูปแบบการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการคัดกรองสายตา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยมีระยะเวลาการวิจัยระหว่างเดือน มิถุนายน 2568 – สิงหาคม 2568 จำนวน 3 เดือน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการคัดกรองสายตา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 62 คน ) เก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Dependent t – test
ผลการศึกษา พบว่า ความเข้าใจการคัดกรองสุข ภาวะทางตาอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ หลังการดำเนินงาน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด แต่ยังมีค่าคะแนนเฉลี่ย อยู่ในระดับมาก และเมื่อเปรียบเทียบความเข้าใจการคัดกรองสุข ภาวะทางตาอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ก่อนและหลังการดำเนินงาน พบว่า โดยรวมและรายด้าน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยที่ความเข้าใจการคัดกรองสุข ภาวะทางตาอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตาดดงเค็ง อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ หลังการดำเนินงานดีกว่าก่อนการดำเนินงาน
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. (2020). World report on vision. Geneva: WHO. https://www.who.int/publications/i/item/world-report-on-vision
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies. Health Promotion International, 15(3), 259–267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2564). รายงานสุขภาพประชากรไทย. สืบค้นจาก https://www.nso.go.th/
กัญญาณัฐ เกิดชื่น จงกลณี ตุ้ยเจริญ ธิดารัตน์ นิ่มกระโทก.(2567). การพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการบริหารจัดการ “ สถานีรักษ์สุขภาพ ” แบบเป็นหุ้นส่วน. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. 10(2). 55 - 68
คณะกรรมการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข. (2564). คู่มือการคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ พ.ศ.2564 กระทรวงสาธารณสุข กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พิมพ์ที่ บริษัท ณจันตา ครีเอชั่น จำกัด สิงหาคม 2564
กระทรวงสาธารณสุข. (2554). ระเบียบกระทรวงสาธารณสุข ว่าด้วยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. 2554. สืบค้นจาก https://hss.moph.go.th/fileupload_doc/2021-09-07-11-21-93471516.pdf
American Academy of Ophthalmology. (2021). Vision screening for children and adults. https://www.aao.org/
Ryan, P. (2009). Integrated theory of health behavior change. Applied Nursing Research, 22(4), 195–197. https://doi.org/10.1016/j.apnr.2008.06.007
พรทิพย์ ภูสง่า.(2568). รูปแบบการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการคัดกรองภาวะสุขภาพผู้สูงอายุ 9 ด้าน อำเภอเมืองกาฬสินธุ์. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ, 10(1), 725–736. สืบค้นจาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hej/article/view/283271
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2564). อาสาสมัครสาธารณสุขบ้าน (อสม.): กำลังสำคัญด้านสุขภาพชุมชน. สืบค้นจาก https://hpc2appcenter.anamai.moph.go.th/academic/web/files/2566/preproceeding/manuscript_pdf/research/56_manuscript.pdf
ศิริกาญจน์ อินทะชัย ศิวพร อึ้งวัฒนา วิลาวัณย์ เตือนราษฎร์ (2564). ผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพสำหรับ แกนนำนักเรียนผ่านการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมเป็นฐานต่อความรู้และการปฏิบัติการตรวจสายตาในโรงเรียน. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 31(1), 110 –20. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tnaph/article/view/250651/170373
