การพยาบาลผู้ป่วยเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้นที่มีภาวะช็อกและหลอดเลือดดำพอร์ทัลอุดตัน : กรณีศึกษา
คำสำคัญ:
เลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้น, ภาวะช็อก, หลอดเลือดดำพอร์ทัลอุดตันบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นกรณีศึกษา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการพยาบาลผู้ป่วยเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้นที่มีภาวะช็อกและหลอดเลือดดำพอร์ทัลอุดตัน โดยศึกษาในผู้ป่วยเพศหญิง อายุ 44 ปี มาด้วยอาเจียนเป็นเลือดสดๆ ถ่ายดำ ประวัติเป็นวัณโรคปอดรักษาไม่ครบ และโรคตับแข็ง ดื่มสุราและสูบบุหรี่เป็นประจำ ไปรักษาที่โรงพยาบาลชุมชนและมีภาวะช็อก แพทย์ให้การรักษาจนพ้นภาวะช็อก จึงส่งมารักษาต่อที่โรงพยาบาลประจำจังหวัด
ผลการศึกษาพบว่า ในระหว่างดูแลรักษา ผู้ป่วยมีปัญหา ได้แก่ ภาวะช็อกจากการสูญเสียเลือดในระบบทางเดินอาหารซ้ำ ภาวะหัวใจเต้นช้า ภาวะลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำพอร์ทัล ภาวะโปแตสเซียมต่ำ แผลผ่าตัดติดเชื้อ ให้การรักษาด้วยการให้สารน้ำทางหลอดเลือด เลือดและพลาสมา และทำผ่าตัดเย็บแผลในกระเพาะอาหาร ยาเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด ยาลดความดันในหลอดเลือดพอร์ทัล โปแตสเซียม ยาปฏิชีวนะ การพยาบาลที่สำคัญ ได้แก่ การดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำ อิเล็กโทรไลต์ ออกซิเจนอย่างเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย การเตรียมความพร้อมผู้ป่วยในการผ่าตัด การดูแลให้ยาตามแผนการรักษา การป้องกันการเกิดอาการขาดสุรา การป้องกันและเฝ้าระวังการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคที่เป็นอยู่ ยาที่ใช้รักษา การทำหัตถการ และการผ่าตัดกระเพาะอาหาร หลังได้รับการรักษาพยาบาลปัญหาส่วนใหญ่ได้รับการแก้ไขหมดไป ยังคงเหลือปัญหาที่ต้องติดตามอย่างต่อเนื่อง คือ พฤติกรรมการดูแลตนเองไม่เหมาะสม เช่นการดื่มสุรา และสูบบุหรี่
เอกสารอ้างอิง
Chan R, Carpentier S. Gastric amyloidosis presenting as acute upper gastrointestinal bleeding: a case report. BMC Gastroenterol 2021; 21: 300.
Chen Y, Hsiao C, Lin L, Hsiao K, Hung M. The association between red blood cell transfusion and outcomes in patients with upper gastrointestinal bleeding. Clinical and Translational Gastroenterology 2018; 9: 138.
สมาคมแพทย์ส่องกล้องทางเดินอาหารแห่งประเทศไทย. แนวทางการดูแลรักษาผู้ป่วยภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นในประเทศไทย. [อินเทอร์เน็ต]. 2557 [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงจาก: http://www.thaitage.org/Thai/document/Guideline%20UGI%20
Bleeding%202014.pdf
สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการปฏิบัติเรื่อง การวินิจฉัยและดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น (Upper Gastrointestinal Hemorrhage) [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [สืบค้นเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงจาก:
https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2//files/CPG%20Upper%20Gastrointestinal%20Hemorrhage.pdf)
สุกานดา ตีพัดดี. กรณีศึกษา: การพยาบาลผู้ป่วยเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้นที่มีภาวะช็อกร่วมกับภาวะแทรกซ้อน โรงพยาบาลกาฬสินธุ์.วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2563; 13(2): 135-144.
ศูนย์ข้อมูลและสารสนเทศ โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า. รายงานผู้ป่วยรายโรคปี พ.ศ 2565,2566, 2567 [อินทราเน็ต]. 2568 [สืบค้นเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงจาก: http://somdetdata.moph.go.th/data_sys/report_/
จันทร์ศรี พรหมพิทักษ์ และดลวิวัฒน์ แสนโสม. ปัจจัยเชิงนิเวศวิทยาที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคแผลเป็ปติค ณ โรงพยาบาลจำปาสัก ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2562;37(4):12-21.
ฐานาถ พลานุเวช. อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงของภาวะเลือดออกซ้ำในผู้ป่วยเลือดออกทางเดินอาหารส่วนบน ที่ได้รับการรักษาในโรงพยาบาลโดยไม่ได้รับการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบนในโรงพยาบาลราชบุรี. วารสารแพทย์เขต 4-5 2564; 40(3): 414-427.
Bell K., Elmograbi A., Antonio Smith A., and Kaur J. Paradoxical bradycardia and hemorrhagic shock. Baylor University Medical Center Proceedings 2019; 32(2): 240-241.
ประทุม สัทธิง. การพยาบาลผู้ป่วยโรคตับแข็งที่มีภาวะแทรกซ้อนเลือดออกจากหลอดเลือดดำโป่งพองบริเวณหลอดอาหาร: กรณีศึกษา. วารสารวิชาการทางการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2567; 4(1): 152 -162.
