ผลการจัดการโปรแกรมชะลอไตเสื่อมในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหัวป่า อำพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี

บทคัดย่อ

     การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) แบบ Two-Group Pretest-Posttest Design มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการจัดการโปรแกรมชะลอไตเสื่อมในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ดำเนินการเดือนพฤศจิกายน 2567-กันยายน 2568 รวม 11 เดือน กลุ่มตัวอย่างในการพัฒนาโปรแกรม ประกอบด้วย บุคลากรสาธารณสุข ผู้ป่วยเบาหวาน และผู้เชี่ยวชาญ รวม 18 คน กลุ่มตัวอย่างเชิงในขั้นตอนประเมินผลโปรแกรม ได้แก่ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะไตเสื่อม 70 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 35 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมการจัดการเพื่อชะลอไตเสื่อม แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินพฤติกรรม แบบประเมินความรู้ แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบบันทึกข้อมูลทางคลินิก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน (Paired t-test, Independent t-test,X²test⁾ ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา

     ผลการศึกษาพบว่า โปรแกรมที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 8 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ การให้ความรู้ การพัฒนาทักษะการเข้าถึงข้อมูล การเสริมสร้างความเข้าใจและทักษะ การส่งเสริมทักษะการสื่อสารด้านสุขภาพ การพัฒนาพฤติกรรมด้านโภชนาการ การส่งเสริมการออกกำลังกาย การจัดการความเครียด และการปฏิบัติตามคำแนะนำ หลังการใช้โปรแกรม พบว่า พฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมเพิ่มขึ้นเป็น 167.4±18.9 คะแนน ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานและภาวะแทรกซ้อนไตเสื่อมเพิ่มขึ้นเป็น 26.8±3.2 คะแนน ค่าอัตราการกรองของไต (eGFR) เพิ่มขึ้นเป็น 78.9±16.4 ml/min/1.73m² ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c) ลดลงเป็น 7.2±0.9% อัตราการควบคุมเบาหวานตามเป้าหมายเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 68.6 และอัตราการชะลอการลดลงของ eGFR เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 77.1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 12.47, 9.83, 2.14, 7.65, X²= 8.17, 7.23 ตามลำดับ)