การพัฒนารูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตโดยใช้สถานีสุขภาพ ตำบลสองห้อง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์
คำสำคัญ:
ควบคุมระดับความดันโลหิต, ความดันโลหิตสูง, สถานีสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์ภาวะสุขภาพและปัญหาการให้บริการผู้ป่วยความดันโลหิตสูง 2) พัฒนารูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตโดยใช้สถานีสุขภาพ และ 3) ประเมินผลของรูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตโดยใช้สถานีสุขภาพ ตำบลสองห้อง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาสถานการณ์และปัญหา ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบ และระยะที่ 3 การถอดบทเรียนและสรุปผล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน
ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตโดยใช้สถานีสุขภาพที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) สถานีสุขภาพชุมชน 2) ทีมสุขภาพชุมชน 3) ระบบการจัดการข้อมูล 4) กระบวนการดูแลผู้ป่วย และ 5) การสนับสนุนการจัดการตนเอง หลังการพัฒนารูปแบบ กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยความดันโลหิตซิสโตลิกลดลงจาก 157.84 mmHg เป็น 132.65 mmHg และค่าเฉลี่ยความดันโลหิตไดแอสโตลิกลดลงจาก 93.15 mmHg เป็น 82.34 mmHg อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) นอกจากนี้ กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นจาก 2.68 คะแนน เป็น 4.02 คะแนน คุณภาพการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังเพิ่มขึ้นจาก 4.56 คะแนน เป็น 8.04 คะแนน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย = 4.52, S.D. = 0.42)
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global report on hypertension: the race against a silent killer. Geneva: World Health Organization; 2022.
กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์การควบคุมโรคความดันโลหิตสูง. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
Jafar TH, Gandhi M, de Silva HA, Jehan I, Naheed A, Finkelstein EA, et al. A community-based intervention for managing hypertension in rural South Asia. N Engl J Med. 2020;382(8):717-26.
กระทรวงสาธารณสุข. สถานีสุขภาพ (Health Station). นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
พัฒนาภรณ์ หาญคำภา. การพัฒนารูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตโดยใช้สถานีสุขภาพและการมีส่วนร่วมของชุมชนอำเภอพยัคฆภูมิพิสัยจังหวัดมหาสารคาม. Academic Journal of Mahasarakham Provincial Public Health Office.2567; 8(16), 168-184.
นงลักษณ์ โคกสีอำนวย, สุวิมล แสงเรือง, วีระ วุฒิศรีอำนวย, อารียา แดงวงษา, พนมพรณ์ อร่ามพงษ์พันธ์. การพัฒนารูปแบบการดูแลตนเองของกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูงเพื่อป้องกันการเป็นผู้ป่วยรายใหม่ผ่านกลไกสถานีสุขภาพ (Health station) ตำบลหัวขวางอำเภอโกสุมพิสัยจังหวัดมหาสารคาม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2567;9(6):772-82.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านตลาดชัย. เอกสารประกอบการนำเสนอผลการผลการดำเนินงานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านตลาดชัย ตำบลสองห้อง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ ปีงบประมาณ 2567. บุรีรัมย์ : โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านตลาดชัย; 2567
Margolis KL, Asche SE, Dehmer SP, Bergdall AR, Green BB, Sperl-Hillen JM, et al. Long-term outcomes of the effects of home blood pressure telemonitoring and pharmacist management on blood pressure among adults with uncontrolled hypertension. JAMA Netw Open. 2022;5(5):e2214901.
Likert R. A technique for the measurement of attitudes. Arch Psychol. 1932;22(140):1-55.
Best JW. Research in Education. New Jersey: Prentice-Hall; 1981.
Gomutbutra P, Aramrat A, Sattapansri W, Chutima S, Tooprakai D, Sakarinkul P, Sangkhasilapin Y. Reliability and validity of a Thai version of assessment of chronic illness care (ACIC). J Med Assoc Thai. 2012;95(8):1105-13.
นัยนา อินทรวง. ผลของการใช้โปรแกรมการพยาบาลในการส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงสถานีสุขภาพบ้านทุ่งงามอำเภอเสริมงามจังหวัดลำปาง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่ชุมชน. 2567;2(3):72-89.
ณิชกานต์ กากแก้ว, ศุภลักษณ์ เอกอุเวชกุล. การพัฒนารูปแบบการใช้โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงประชาชนอายุ 35 ปีขึ้นไปศูนย์แพทย์วัดหนองแวงพระอารามหลวงกลุ่มงานเวชกรรมสังคมโรงพยาบาลขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2568;10(1):429-41.
ธนาพร ปะตาทะโย. ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงอำเภอพลับพลาชัยจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2567;9(4):789-95.
คัทลียา วสุธาตา. การพัฒนาชุมชนรอบรู้ทางสุขภาพในการควบคุมโรคความดันโลหิตสูงตามแนวคิด ตำบลจัดการคุณภาพชีวิต ตำบลหนองบอน อำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด. วารสารวิทยาลัยพยาบาล พระปกเกล้า จันทบุรี. 2565;33(1):136-52.
เรียมใจ พลเวียง, มิ่งขวัญ ภูหงส์ทอง. การพัฒนารูปแบบการควบคุมระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2565;31(1):26-35.
เรืองศิริ เจริญพงษ์. การพัฒนาแนวทางการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ในคลินิกหมอครอบครัวท่าวังหินโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์อุบลราชธานี. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ. 2567;9(3):277-90.
House JS. Work stress and social support. Reading (MA): Addison-Wesley; 1983..
สุรางคนา แสงผล. การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมการรับรู้ต่อพฤติกรรมการบริโภคเกลือและโซเดียมสำหรับกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงเขตสุขภาพที่ 9. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ. 2566;8(3):635-47.
