ผลของการใช้ชุดคําวิถีมุสลิมในแบบประเมินสมรรถภาพสมอง Mini-cog ต่อการคัดกรองภาวะสมองเสื่อม ในคลินิกชราธิวาส โรงพยาบาลจะแนะ อำเภอจะแนะ จังหวัดนราธิวาส
คำสำคัญ:
Mini-Cog, ชุดคำวิถีมุสลิม, การคัดกรองภาวะสมองเสื่อม, ผู้สูงอายุมุสลิมบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) โดยดำเนินการวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้ชุดคำวิถีมุสลิมในแบบประเมินสมรรถภาพสมอง Mini-Cog ต่อการคัดกรองภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุมุสลิม คลินิกชราธิวาส โรงพยาบาลจะแนะ ดำเนินการเดือนมกราคม-กันยายน พ.ศ. 2566 รวม 9 เดือน กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณในขั้นตอนประเมินผลโปรแกรม ได้แก่ ผู้สูงอายุมุสลิม 45 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมชุดคำวิถีมุสลิม แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมิน Mini-Cog มาตรฐาน แบบประเมิน Mini-Cog Muslim Chanae แบบบันทึกผลการประเมิน และแบบประเมินความพึงพอใจของบุคลากร วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน (Paired t-test, χ²test) ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษาพบว่า จากการวิเคราะห์ปัญหาจากการแปลผลคะแนนของทั้ง 2 ครั้ง ไม่แตกต่างกัน คาดการณ์ได้ว่าการคัดกรองภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุมุสลิมที่มีข้อจำกัดการใช้ภาษาไทยด้วย จากการใช้โปรแกรมชุดคำวิถีมุสลิมที่พัฒนาขึ้น หลังการใช้โปรแกรม พบว่า คะแนน Mini-Cog เพิ่มขึ้นเป็น 2.87±1.35 คะแนน ระยะเวลาในการประเมินลดลงเป็น 6.22±1.76 นาที ความมั่นใจของผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นเป็น 4.18±0.94 คะแนน ความแม่นยำในการคัดกรองเพิ่มขึ้นเป็น 84.76±9.87 เปอร์เซ็นต์ อัตราการมีผล Mini-Cog ปกติเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 57.78 และอัตราการจำคำได้ครบ 3 คำเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 66.67 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 5.24, 6.18, 8.93, 7.65, χ² = 7.68, 11.34 ตามลำดับ)
เอกสารอ้างอิง
ภรัญวิทย์ อนันต์ดิลกฤทธิ์. บทความพิเศษภาวะสมองเสื่อม. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2564;15(37):392-398.
ชัชวาล วงค์สารี. สถานการณ์ของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมในประเทศไทย:ประเด็นและแนวโน้มการดูแลทางการพยาบาล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอิสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2561;12(1):47-58.
พนม สุขจันทร์ และคณะ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุในประเทศไทย:การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. 2565;14(1):276-292.
อรวรรณ์ คูหา. เครื่องมือคัดกรองภาวะสมองเสื่อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุไทย. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ. 2564;39(4):26-34.
ณัฐินี ณ เชียงใหม่ และคณะ. เครื่องมือคัดกรองภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุไทย:การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย. 2563;28(3):252-265.
พิชญา กุศลารักษ์ และคณะ. การศึกษาความเที่ยงตรงของแบบทดสอบ Mini-cog ในผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมชาวไทย. Rama Med jurnal. 2555;35:264-271.
สุภาพ อารีย์เอื้อ และคณะ. แบบประเมินสมรรถภาพการรู้คิด 6 ข้อ ฉบับภาษาไทย : การทดสอบคุณสมบัติทางจิตวิทยา. Rama Nurs Jurnal. 2563:188-202.
สุคนธา ศิริ. เครื่องมือคัดกรองภาวะสมองเสื่อมในชุมชน. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2556;27(1):115-130.
นุมาน หะยีมะแซ. อิทธิพลอิสลามต่อวัฒนธรรมมลายูจังหวัดชายแดนภาคใต้. Journal of Islamic and Contemporary Issues (M-JICI). 2566;4(2):62-71.
นิลุบล เกตุแก้ว และคณะ. การจัดการเรียนรู้อย่างมีความหมายของผู้สอนในห้องเรียนแห่งศตวรรษที่ 21. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น. 2566;9(2):435-448.
ก้องเกียรติ กูณฑ์กันทรากร. ภาวะสมองเสื่อมและโรคอัลไซเมอร์. ธรรมศาสตร์เวชสาร. 2561;18(3):442-468.
สิริรัตน์ แสงทอง และคณะ. ปัจจัยที่มีผลต่อความวิตกกังวลในผู้สูงอายุระหว่างการประเมินสมรรถภาพสมอง. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2565;30(2):78-89.
ลุตฟี สะมะแอ และคณะ. ผลของโปรแกรมฝึกสมองตามหลักปรัชญามอนเตสซอรี่บนฐานวิถีชีวิตมุสลิมต่อการเสริมสร้างพุทธิปัญญาในผู้สูงอายุมุสลิม. วารสารสุขภาพชุมชนภาคใต้. 2559;2(3):145-158.
อัมพร ใจดี และคณะ. ประสิทธิภาพการใช้เวลาในการคัดกรองภาวะสมองเสื่อมในสถานบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิ. วารสารการพยาบาลผู้สูงอายุไทย. 2564;22(1):92-105.

