ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและการหาปริมาณแคโรทีนอยด์ ฟีนอลิก และฟลาโวนอยด์ในสารสกัดเมทานอลจากสาหร่ายทะเลขนาดเล็ก Odontella sp.
คำสำคัญ:
Odontella sp., ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ, แคโรทีนอยด์, ฟีนอลิก, ฟลาโวนอยด์บทคัดย่อ
สาหร่ายทะเลขนาดเล็กกลุ่มไดอะตอม (Odontella sp.) เป็นสาหร่ายสีน้ำตาล จัดอยู่ในกลุ่ม Bacillariophyta ที่พบกระจายในทะเลทางฝั่งตะวันออกของประเทศไทย มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและสุขภาพ เนื่องจากมีองค์ประกอบทางเคมีที่สำคัญหลายชนิด ดังนั้นงานวิจัยครั้งนี้จึงทําการศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและวิเคราะห์ชนิดและปริมาณของสารกลุ่มแคโรทีนอยด์ในสารสกัดเมทานอลของสาหร่ายทะเล Odontella sp. ด้วยเทคนิค HPLC รวมถึงวิเคราะห์ปริมาณฟีนอลิกรวม (TPC) และฟลาโวนอยด์รวม (TFC) ต่อการออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดเมทานอลของสาหร่ายทะเลขนาดเล็ก Odontella sp. มีค่า IC50 จากการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH และ ABTS เท่ากับ 0.910 ± 0.04 และ 0.057 ± 0.04 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลําดับ นอกจากนี้ยังพบปริมาณของ TPC และ TFC เท่ากับ 18.9±0.7 กรัม GAE ต่อ 100 กรัมสารสกัด และ 17.5±0.6 กรัม QE ต่อ 100 กรัมสารสกัด ตามลำดับ และจากการวิเคราะห์ด้วยเทคนิค HPLC พบสารในกลุ่มแคโรทีนอยด์ ได้แก่ แอสตาแซนธิน (astaxanthin) แคนทาแซนธิน (canthaxanthin) และฟูโคแซนทีน (fucoxanthin) แต่ไม่พบซีแซนทีน (zeaxanthin) สารประกอบทั้งหมดมีความสัมพันธ์กับฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัด ดังนั้นจากผลการวิจัยนี้สนับสนุนว่าสารสกัดจาก Odontella sp. มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือใช้ประโยชน์ในเชิงโภชนาการและเวชศาสตร์ชะลอวัยได้ในอนาคต
เอกสารอ้างอิง
สุนทรต์ ชูลักษณ์, ปูริดา สุพิทิพย์, และวิชุดา จันทร์ข้างแรม. (2564). สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพจากสาหร่ายขนาดเล็ก. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 23(3), น. 97-111.
อมรรัตน์ กนกรุ่ง, สุพัตรา ตะเหลบ, ณิษา สิรนนท์ธนา, และคคนางค์ รัตนานิคม. (2563). ศึกษาการเจริญเติบโตของสาหร่ายขนาดเล็กกลุ่มไดอะตอม 3 ชนิด Thalassiosira sp., Odontella sp. และ Chaetoceros sp. เลี้ยงด้วยระดับความเค็มที่แตกต่างกัน. แก่นเกษตร, 48 (พิเศษ1). น. 975-982.
อัจฉราภรณ์ เปี่ยมสมบูรณ์. (2557). ความหลากหลายของเซนทริคไดอะตอมบริเวณเกาะสีชังและเกาะแสมสาร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
An, S. M., Cho, K., Kim, E. S., Ki, H., Choi, G., and Kang, N. S. (2023). Description and characterization of the Odontella aurita OAOSH22, a marine diatom rich in eicosapentaenoic acid and fucoxanthin, Isolated from Osan Harbor, Korea. Marine Drugs, 21(11), 563. https://doi.org/10.3390/md21110563
Chang, C. C., Yang, M. H., Wen, H. M., and Chern, J. C. (2002). Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. Journal of Food and Drug Analysis, 10(3), 178–182. https://doi.org/10.38212/2224-6614.2748
Chew, K. W., Chia, S. R., Show, P. L., Yap, Y. J., Ling, T. C., and Chang, J. S. (2017). Microalgae biorefinery: High value products perspectives. Bioresource Technology, 229, 53–62. https://doi: 10.1016/j.biortech.2017.01.006
Chuyen, H. V. and Eun, J. B. (2017). Marine carotenoids: Bioactivities and potential benefits to human health. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 57(12). 2600-2610. https://doi: 10.1080/10408398.2015.1063477. PMID: 26565683
Cuong, D. M., Kim, D. K., Ediriweera, M. K., Park, J., Moon, J. Y., and Cho, S. K. (2023). Effects of the drying method and extraction solvent on antioxidant and anti-inflammatory activity of Melosira nummuloides bioproducts. Applied Biological Chemistry, 66(1), 1-10. https://doi.org/10.1186/s13765-023-00817-y
Cuong, D. M., Yang, S. H., Kim, J. S., Moon J. Y., Choi, J., Go G. M., and Cho, S. K. (2024). Evaluation of antioxidant and anti-inflammatory activity and identification of bioactive compound from the marine diatom, Odontella aurita extract. Applied Biological Chemistry, 67(46). 1-15. https://doi.org/10.1186/s13765-024-00898-3
Elombo, F. K., Chan, Z. Y., Eto, B., Gressier, B., Njayou, F. N., and Moundipa, P. (2021). Antioxidant and anti-inflammatory activities of Odontella aurita aqueous extract. Biochemistry and Physiology, 10(9), 1-6.
EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). (2014). Scientific opinion on the safety of astaxanthin-rich ingredients from Haematococcus pluvialis as a novel food. European Food Safety Authority Journal, 12(7), 3757.
Goiris, K., Muylaert, K., Fraeye, I., Foubert, I., de Brabanter, J., and de Cooman, L. (2012). Antioxidant potential of microalgae in relation to their phenolic and carotenoid content. Journal of Applied Phycology, 24, 1477–1486.
Gouveia, L., and Castilho, P. C. (2017). Microalgae as a raw material for bioactive and functional ingredients. In I. C. R. Torres (Ed.), Functional ingredients from algae for foods and nutraceuticals (pp. 1–27). Woodhead Publishing.
Guillard, R.R. (1975). Culture of phytoplankton for feeding marine invertebrates. In W.L. Smith, & M.H. Chanley (Eds.), Culture of marine invertebrate animals (pp. 296–360). Plenum: New York.
Hemalatha, A., Parthiban, C., Saranya, C., Girija, K., and Anantharaman, P. (2015). Evaluation of antioxidant activities and total phenolic contents of different solvent extracts of selected marine diatoms. Indian Journal of Geo-Marine Science, 44(10), 1630-1636.
Mohamed, S., Hashim, S. N., and Rahman, H. A. (2012). Seaweeds: A sustainable functional food for complementary and alternative therapy. Trends in Food Science & Technology, 23(2), 83–96. https://doi.org/10.1016/j.tifs.2011.09.001
Moreau, D., Tomasoni, C., Jacquot, C., Kaas, R., Le Guedes, R., Cadoret, J.-P., Muller-Feuga, A., Kontiza, I., Vagias, C., Roussis, V., and Roussakis, C. (2006). Cultivated microalgae and the carotenoid fucoxanthin from Odontella aurita as potent anti-proliferative agents in bronchopulmonary and epithelial cell lines. Environmental Toxicology and Pharmacology, 22(1), 97–103.
https://doi.org/10.1016/j.etap.2006.01.004
Oliveira, A. S., Cercato, L. M., de Santana Souza M. T., Melo A. J. O., Lima B. D. S., Duarte, M. C., Araujo, A. A. S., de Oliveira, E., Silva, A. M., and Camargo, E. A. (2017) The ethanol extract of Leonurus sibiricus L. induces antioxidant, antinociceptive and topical anti-inflammatory effects. Journal of Ethnopharmacology. 206, 144-151. https://doi: 10.1016/j.jep.2017.05.029
Rahim, A. A., Rocca, E., Steinmetz, J., Kassim, M. J., Ibrahim, M. S., and Osman, H. (2008). Antioxidant activities of mangrove Rhizophora apiculata bark extracts. Food Chemistry, 107(1), 200–207. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2007.08.005
Rammuni, M. N., Ariyadasa, T. U., Nimarshana, P. H. V., and Attalage, R. A. (2019). Comparative assessment on the extraction of carotenoids from microalgal sources: Astaxanthin from H. pluvialis and β-carotene from D. salina. Food Chemistry, 277, 128–134. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2018.10.066
Ren, Y., Sun, H., Deng, J., Huang, J., and Chen, F. (2021). Carotenoid Production from Microalgae: Biosynthesis, Salinity Responses and Novel Biotechnologies. Marine Drugs, 19(12), 713. https://doi.org/10.3390/md19120713
Strati, I. F., Sinanoglou, V. J., Kora, L., Miniadis-Meimaroglou, S., and Oreopoulou, V. (2012). Carotenoids from Foods of Plant, Animal and Marine Origin: An Efficient HPLC-DAD Separation Method. Foods, 1(1), 52-65. https://doi.org/10.3390/foods1010052
Vongsak, B., Sithisarn, P., Mangmool, S., Thongpraditchote, S., Wongkrajang, Y., and Gritsanapan, W. (2013). Maximizing total phenolics, total flavonoids contents and antioxidant activity of Moringa oleifera leaf extract by the appropriate extraction method. Industrial Crops and Products, 44, 566–571. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2012.09.021
Xia, S., Wang, K., Wan, L., Li, A., Hu, Q., & Zhang, C. (2013). Production, Characterization, and Antioxidant Activity of Fucoxanthin from the Marine Diatom Odontella aurita. Marine Drugs, 11(7), 2667-2681. https://doi.org/10.3390/md11072667
Zhang, Y., Li, Q., Xing, H., Lu, X., Zhao, L., Qu, K., and Bi, K. (2013). Evaluation of antioxidant activity of ten compounds in different tea samples by means of an on-line HPLC–DPPH assay. Food Research International, 53, 847–856. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2013.03.026
Zhao, W., Yao, R., He, X. S., Liao, Z. H., Liu, Y. T., Gao, B. Y., Zhang, C. W., and Niu, J. (2022). Beneficial contribution of the microalga Odontella aurita to the growth, immune response, antioxidant capacity, and hepatic health of juvenile golden pompano (Trachinotus ovatus). Aquaculture, 555, 738206. https://doi.org/10.1016/j.aquaculture.2022.738206
