ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วย โรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ โรงพยาบาลศรีนคร จังหวัดสุโขทัย
คำสำคัญ:
โปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจ, การป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง, ผู ้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที ่ควบคุม ไม่ได้บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลอง 2 กลุ่ม เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการป้องกันโรค
หลอดเลือดสมองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที ่ควบคุมไม่ได้ ณ โรงพยาบาลศรีนคร จังหวัดสุโขทัย กลุ ่มตัวอย่าง
คือ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองระดับสูงขึ้นไป จำนวน 60 คน แบ่งเป็น
กลุ ่มควบคุมที ่ได้รับการดูแลตามปกติ จำนวน 30 คน และกลุ ่มทดลองที ่ได้รับโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการ
ป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 30 คน เครื ่องมือที ่ใช้ในการทดลอง ได้แก่ โปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจที่
ประกอบด้วย 7 กิจกรรม ใช้เวลา 12 สัปดาห์ ภายใต้กรอบแนวคิดของทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรค เครื่องมือที่ใช้
เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามการรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู ้โอกาสเสี ่ยงต่อการ
เกิดโรคหลอดเลือดสมอง แบบประเมินความคาดหวังในความสามารถตนเอง แบบประเมินความคาดหวังในผลดีของ
พฤติกรรมป้องกันโรค และแบบประเมินพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิง
พรรณนา Independent t-test และ Paired t-test
ผลการศึกษา พบว่า ภายหลังจากได้รับโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง
กลุ่มทดลองมีคะแนนการรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือด
สมอง ความคาดหวังในความสามารถตนเอง ความคาดหวังในผลดีของพฤติกรรมป้องกันโรค และพฤติกรรมการ
ป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ดีกว่าก่อนได้รับโปรแกรมและดีกว่ากลุ ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที ่ระดับ
0.001 ทั ้งนี ้ ควรมีการขยายผลโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจไปยังโรงพยาบาลชุมชนและหน่วยบริการสาธารณสุข
อื ่นๆ ในเขตสุขภาพที่ 2 พร้อมทั ้งพัฒนาระบบติดตามผู ้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ในระยะยาวโดยใช้
เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อให้การดูแลป้องกันโรคหลอดเลือดสมองมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. (2565). รายงานอัตราตายและป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมอง พ.ศ. 2560-2564. นนทบุรี:
สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข.
กัตติกา วังทะพันธ์ และคณะ. (2563). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วย
โรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(2), 32-43.
ธนกฤต พงศ์ภูมิพิพัฒน์. (2566). ผลของโปรแกรมเสริมพลัง ปรับเปลี่ยน ลดเสี่ยง Stroke ต่อความรู้ ความเชื่อ
ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์, 35(1), 45
ธีรพล สุขมาก และคณะ. (2562). ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยระบบ
สาธารณสุข, 13(1), 78–90.
พรชัย จูลเมตต์ และคณะ. (2562). ผลของโปรแกรมเสริมแรงจูงใจร่วมกับการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อ
พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง.
วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 29(3), 60-72.
รัตนาภรณ์ เอี่ยมพรม. (2565). ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการป้องกันโรคในผู้สูงอายุกลุ่ม
เสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองในจังหวัดสุโขทัย. กำแพงเพชร: วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย
ราชภัฏกำแพงเพชร.
วิชัย เทียนถาวร. (2560). แนวทางการส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์
สุขภาพดี.
วิชัย เอกพลากร และคณะ. (2565). การศึกษาปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองในประชากรไทย. วารสารเวช
ศาสตร์ป้องกันและสังคม, 52(2), 101–109.
สถาบันประสาทวิทยา. (2564). คู่มือการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
Bonifant & Weir. (2022). Blood pressure control strategies and stroke prevention: Comparing
standard vs. intensive approaches. Journal of Hypertension Research, 39(2), 145-153.
Chen Y., Liu, L., Wang, X., & Zhang, J. (2022). Motivational enhancement program for
improving hypertension control: A randomized controlled trial. . International
Journal of Behavioral Medicine, 29(1), 23-30.
Health Data Center. (2566). รายงานสถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรังและปัจจัยเสี่ยง. . นนทบุรี: กระทรวง
สาธารณสุข.
Johnson W., Onuma, O., Owolabi, M., & Sachdev, S. (2023). Stroke: A global response is needed.
The Lancet Neurology, 22(1), 15-22.
กรมควบคุมโรค. (2565). รายงานอัตราตายและป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมอง พ.ศ. 2560-2564. นนทบุรี:
สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข.
กัตติกา วังทะพันธ์ และคณะ. (2563). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วย
โรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(2), 32-43.
ธนกฤต พงศ์ภูมิพิพัฒน์. (2566). ผลของโปรแกรมเสริมพลัง ปรับเปลี่ยน ลดเสี่ยง Stroke ต่อความรู้ ความเชื่อ
ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์, 35(1), 45
ธีรพล สุขมาก และคณะ. (2562). ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยระบบ
สาธารณสุข, 13(1), 78–90.
พรชัย จูลเมตต์ และคณะ. (2562). ผลของโปรแกรมเสริมแรงจูงใจร่วมกับการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อ
พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง.
วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 29(3), 60-72.
รัตนาภรณ์ เอี่ยมพรม. (2565). ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการป้องกันโรคในผู้สูงอายุกลุ่ม
เสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองในจังหวัดสุโขทัย. กำแพงเพชร: วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัย
ราชภัฏกำแพงเพชร.
วิชัย เทียนถาวร. (2560). แนวทางการส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์
สุขภาพดี.
วิชัย เอกพลากร และคณะ. (2565). การศึกษาปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองในประชากรไทย. วารสารเวช
ศาสตร์ป้องกันและสังคม, 52(2), 101–109.
สถาบันประสาทวิทยา. (2564). คู่มือการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
Bonifant & Weir. (2022). Blood pressure control strategies and stroke prevention: Comparing
standard vs. intensive approaches. Journal of Hypertension Research, 39(2), 145-153.
Chen Y., Liu, L., Wang, X., & Zhang, J. (2022). Motivational enhancement program for
improving hypertension control: A randomized controlled trial. . International
Journal of Behavioral Medicine, 29(1), 23-30.
Health Data Center. (2566). รายงานสถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรังและปัจจัยเสี่ยง. . นนทบุรี: กระทรวง
สาธารณสุข.
Johnson W., Onuma, O., Owolabi, M., & Sachdev, S. (2023). Stroke: A global response is needed.
The Lancet Neurology, 22(1), 15-22.
Krishnamurthi R. V., Ikeda, T., & Feigin, V. L. (2020). Global, regional, and country-specific burden
of stroke, 1990–2016: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016.
The Lancet Neurology, 19(5), 439-458.
Meschia J. F., Bushnell, C., Boden-Albala, B., Braun, L. T., Bravata, D. M., Chaturvedi, S., ... &
Wilson, J. A. (2014). Guidelines for the primary prevention of stroke: A statement for
healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke
Association. Stroke, 45(12), 3754–3832.
Rogers M. E. (2021). Health motivation and behavior in chronic disease prevention: A review of
theory and practice. Journal of Health Psychology, 26(9), 1372–1384.
Rogers R. W. (1975). A protection motivation theory of fear appeals and attitude change. The
Journal of Psychology, 91(1), 93-114.
Shokir o'g'li & Katenka. (2023). Hypertension control and stroke prevention in India: An
epidemiological review. Asian Journal of Medical Sciences, 14(3), 110–118.
World Health Organization. (12 june 2016). Global report on diabetes. Geneva: MEO Design &
Communication. เข้าถึงได้จาก https://www.who.int/publications/i/item/9789241565257
World Health Organization. (2021). The top 10 causes of death. Geneva: World Health
Organization.
World Health Organization. (2024). Global stroke facts and forecasts. Geneva: World Health
Organization.
World Stroke Organization. (2023). Global stroke statistics 2023. Geneva: World Stroke
Organization
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
