ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านค้อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม
คำสำคัญ:
การดูแลสุขภาพช่องปาก, ความรู้, ทัศนคติ, การสูญเสียฟัน, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของการสูญเสียฟันและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านค้อ
อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่าง 225 คน โดยการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ เครื่องมือวิจัยผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยการประเมินความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามกับวัตถุประสงค์ได้ค่าระหว่าง .67 - 1.00 และได้ค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคเท่ากับ = 0.72 - 0.89) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุด ต่ำสุด และสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ สถิติ Chi-square test, Fisher's exact test สำหรับทดสอบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ และ 95% Confidence interval (95% CI) กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05 ผลการวิจัยพบว่า
1. ความชุกการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุ (มีจำนวนฟันในช่องปากเหลือน้อยกว่า 20 ซี่) ร้อยละ 35.10 (95% CI = 33.00 - 45.00)
2. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปาก (p-value < 0.001)
ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ความสำคัญในการเสริมสร้างความรู้ทัศนคติและพฤติกรรมในการดูแลสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ เพื่อป้องกันโรคในช่องปากและลดการสูญเสียฟัน
เอกสารอ้างอิง
Ahn, E., Lee, J. H., & Kim, S. M. (2020). Impact of social support on subjective oral health status among Korean elderly. Journal of Dental Hygiene Science, 20(2), 89-97.
Best, J. W. (1981). Research in Education. Prentice-Hall.
Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. Handbook I: Cognitive Domain. Longmans, Green.
Bureau of Dental Health, Department of Health. (2018). National Oral Health Survey Report, 8th Edition, Thailand 2017-2018. Department of Public Health.
Chan, W. K., Chia, Y. C., Lee, C. K., & Lim, H. M. (2024). Effectiveness of an educational programme on knowledge, attitudes, and practice of oral care among caregivers of stroke survivors. BMC Oral Health, 24(1), 16.
Daniel, W. W., & Cross, C. L. (2018). Biostatistics: A Foundation for Analysis in the Health Sciences (11th Ed.). John Wiley & Sons.
Gerritsen, A. E., Allen, P. F., Witter, D. J., Bronkhorst, E. M., & Creugers, N. H. (2010). Tooth loss and oral health-related quality of life: A systematic review and meta-analysis. Health and Quality of Life Outcomes, 8, 126.
Glanz, K., Rimer, B. K., & Viswanath, K. (Eds.). (2015). Health Behavior: Theory, Research, and Practice (5th ed.). Jossey-Bass.
Lowenstein, A., Singh, M. L., & Papas, A. S. (2025). Addressing disparities in oral health access and outcomes for aging adults. Frontiers in Dental Medicine, 6, 1522892.
Office of the National Economic and Social Development Board. (2019). Population projections for Thailand 2010-2040 (Revised edition). Office of the National Economic and Social Development Board.
Peres, M. A., Macpherson, L. M. D., Weyant, R. J., Daly, B., Venturelli, R., Mathur, M. R., Listl, S., Celeste, R. K., Guarnizo-Herreño, C. C., Kearns, C., Benzian, H., Allison, P., & Watt, R. G. (2019). Oral diseases: A global public health challenge. The Lancet, 394(10194), 249-260.
Sajid, M., Khurshid, Z., Asiri, F. Y. I., & Zafar, M. S. (2020). Impact of an ongoing oral health education program in a rural Pakistani community. BMC Oral Health, 20(1), 235.
Wang, L., Wu, B., Jiang, N., & Zhang, W. (2022). The effects of oral health and social support on health-related quality of life among older adults living alone: A structural equation modeling analysis. BMC Public Health, 22(1), 1505.
Wong, F. M. F. (2020). Factors associated with knowledge, attitudes, and practices related to oral care among the elderly in a rural community in the Philippines. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(21), 8088.
Yamaguchi, T., Saito, M., Takahashi, M., Shimazaki, Y., & Yamashita, Y. (2024). Tooth loss mediates the association between smoking and dementia risk: A retrospective cohort study. Journal of Periodontology, 95(3), 245-254.
Yang, H., Han, R., & Wang, Z. (2022). Socioeconomic status, health-related factors, and tooth loss among older adults in China: A cross-sectional study. BMC Public Health, 22(1), 444.
Zhang, X., Li, J., Wang, Y., & Liu, H. (2025). Tooth loss progression and all-cause mortality among older adults: A longitudinal study. BMC Geriatrics, 25, 1234.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สถาบันพระบรมราชชนก
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
