บทบาทของสัญลักษณ์ในการสื่อสารศาสตร์พลศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของสัญลักษณ์ในการสื่อสารศาสตร์พลศึกษา โดยมุ่งวิเคราะห์ความหมาย คุณค่า และการประยุกต์ใช้สัญลักษณ์ที่เกี่ยวข้องกับศาสตร์พลศึกษา ทั้งในด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนพลศึกษา และการสื่อสารทางวิชาการ ผลการศึกษาพบว่า สัญลักษณ์สำคัญในการสื่อสารศาสตร์พลศึกษา ได้แก่ พระพลบดี ห่วงโอลิมปิก และสีประจำศาสตร์คือ สีขาว สีเขียว สีเหลือง ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนพลศึกษาพบว่า สัญลักษณ์มีบทบาทสำคัญในการปลูกฝังคุณค่าและอุดมการณ์ผ่านการสื่อความหมายให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งกายและใจ พระพลบดีสื่อถึงพลัง ความเพียร และความสมบูรณ์ของร่างกาย สะท้อนเป้าหมายหลักของการพัฒนาสมรรถภาพทางกายของผู้เรียน ส่วนห่วงโอลิมปิกเป็นสัญลักษณ์ของเอกภาพและมิตรภาพของมนุษยชาติ เชื่อมโยงกับการปลูกฝังเจตคติด้านความมีน้ำใจนักกีฬา ความเท่าเทียม และการเคารพผู้อื่น ขณะเดียวกันสีประจำศาสตร์คือ สีขาว สีเขียว และสีเหลือง ทำหน้าที่เสริมคุณค่าทางจิตใจและสังคม สีขาวแทนความบริสุทธิ์และคุณธรรม สีเขียวสื่อถึงสุขภาพ ส่วนสีเหลืองหมายถึงพลัง ความสว่างไสว และปัญญา การใช้สัญลักษณ์เหล่านี้จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้เชิงสัญลักษณ์ เข้าใจคุณค่าทางกายและใจอย่างบูรณาการ และสามารถนำหลักการของพลศึกษาไปใช้ในการดำเนินชีวิตอย่างสมดุลและมีคุณธรรมในสังคม และด้านการสื่อสารทางวิชาการพบว่า สัญลักษณ์มีบทบาทสำคัญในการถ่ายทอดแนวคิดเชิงนามธรรมของศาสตร์พลศึกษาให้เข้าใจได้อย่างเป็นรูปธรรม การใช้สัญลักษณ์แทนศาสตร์การสอนพลศึกษาเป็นวิธีการที่บ่งบอกถึงความพยายามในการสื่อความหมาย อัตลักษณ์ และคุณค่าของศาสตร์พลศึกษาอย่างรอบด้าน สัญลักษณ์ทั้งสามอย่างนี้จึงมีความเชื่อมโยงกันในเชิงปรัชญา โดยต่างแสดงถึงอุดมการณ์ของการพัฒนามนุษย์ให้สมบูรณ์ทั้งกายและใจ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในฐานะเครื่องมือทางการศึกษาที่มุ่งสร้างความสมดุลระหว่างพลังทางกายกับคุณค่าทางจิตใจ ดังนั้น การประยุกต์ใช้สัญลักษณ์จึงมีบทบาทในการถ่ายทอดแนวคิดเชิงนามธรรมให้เข้าใจได้ง่ายยิ่งขึ้น อีกทั้งยังเชื่อมโยงกับปรัชญาและเป้าหมายหลักของพลศึกษาในการพัฒนามนุษย์ให้สมบูรณ์ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา การประยุกต์ใช้สัญลักษณ์ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนพลศึกษา จึงมิใช่เพียงการสร้างความเข้าใจเชิงเนื้อหาเท่านั้น หากแต่ยังเป็นกระบวนการปลูกฝังคุณค่าและแรงบันดาลใจที่สื่อถึงความหมายแท้จริงของพลศึกษาในฐานะศาสตร์แห่งการพัฒนามนุษย์อย่างสมบูรณ์
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและนวัตกรรมสุขภาพ กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งประเทศไทย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและนวัตกรรมสุขภาพ กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งประเทศไทย ถือเป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและนวัตกรรมสุขภาพ กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งประเทศไทย ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
Arnheim, R. (1974). Art and visual perception: A psychology of the creative eye. Berkeley: University of California Press.
Bruner, J. S. (1966). Toward a theory of instruction. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Chantarawang, S. (2015). Indra in Thai beliefs. Bangkok: Muang Boran Publishing. (in Thai)
Chumsat, P. (2002). Khati lae sangkhan nai sinlapa Thai. Bangkok: Silpakorn University Press. (in Thai)
Department of Physical Education. (2018). History and role of the Department of Physical Education. Bangkok: Ministry of Tourism and Sports. (in Thai)
Department of Physical Education. (2025). Symbols to communicate the principles and identity of the discipline of physical education [online]. Retrieved May 20, 2025, from: https://www.dpe.go.th/ (in Thai)
Goethe, J. W. (1970). Theory of colours. Cambridge, MA: MIT Press.
Graber, K. C., & Woods, A. M. (2019). Teaching physical education with visual cues. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 90(4), 25–32.
International Olympic Committee. (2020). Olympic Charter. Lausanne: IOC.
Jewett, A. E., Bain, L. L., & Ennis, C. D. (1995). The Curriculum Process in Physical Education. Madison, WI: Wm. C. Brown Communications.
Khaemmani, T. (2013). The science of teaching: Knowledge for effective learning process management (14th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
Khaemmani, T. (2014). The art of teaching: Effective instructional strategies. Bangkok: Chulalongkorn University Press.
Khunkaeo, A. (2015). Physical education and health education: Principles and practices. Nakhon Ratchasima: Nakhon Ratchasima Rajabhat University. (in Thai)
Kress, G., & Van Leeuwen, T. (2006). Reading images: The grammar of visual design (2nd ed.). London: Routledge.
Lee, J.-W. (2017). Semiotics and sport communication research: Theoretical and methodological considerations. Communication & Sport, 5(3), 251–272.
Lieberman, L. J., & Cowart, J. F. (2016). Visual strategies for inclusive physical education. Adapted Physical Activity Quarterly, 33(2), 145–158.
Moolkum, S. & Moolkum, O. (2017). Instructional management in physical education. Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
Na Nakhon, P. (2000). Legends of gods and beliefs in Brahman–Hinduism. Bangkok: Matichon. (in Thai)
Peirce, C. S. (1991). Peirce on signs: Writings on semiotic. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
SHAPE America. (2014). National standards & grade-level outcomes for K–12 physical education. Reston, VA: Author.
Singrungruang, P. & Pragobprom, S. (2024). The 5 principles of physical faith of trekking. Krusima Journal, 7(2), 21–28.
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2015). Quality physical education (QPE): Guidelines for policy-makers. Paris: UNESCO Publishing.
World Health Organization (WHO). (2010). Global recommendations on physical activity for health. Geneva: WHO.
