การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคที่ติดสุราและสารเสพติด โรงพยาบาลกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย

Jantana  Cheuphudee

Authors

Jantana Cheuphudee -

Keywords:

tuberculosis patient care, alcohol and substance addiction, integrated care

Abstract

This study was action research aimed to investigate the situation and problems, develop a care model, and study the effectiveness of caring for tuberculosis patients with alcohol and substance addiction. The study was conducted from January 2025 to September 2025, lasting 9 months. The qualitative sample included health network partners for tuberculosis patient care, including the Communicable Disease Control Unit (CDCU) team, tuberculosis clinic staff, substance abuse clinic staff, community medicine group staff, village health volunteers, and patient relatives, totaling 24 people. The quantitative sample consisted of 38 tuberculosis patients with alcohol and substance addiction. Research instruments included semi-structured interview guides, general information questionnaires, tuberculosis knowledge assessment forms, treatment attitude assessment forms, self-care behavior assessment forms, and satisfaction assessment forms. Data analysis employed descriptive statistics and inferential statistics using Paired t-test for pre-post development testing. Qualitative data was analyzed using qualitative content analysis.

Results showed that the integrated care model development process comprised 7 main activities: 1) village assembly 2) directly observed treatment (DOT) supervision 3) home visit follow-up 4) environmental management 5) contact tracing 6) mandatory substance abuse treatment 7) co-morbidity treatment. The effectiveness of implementing the model showed that tuberculosis knowledge increased from 5.59±2.38 to 8.97±1.23 points, treatment attitudes improved from 31.73±4.58 to 38.76±3.21 points, self-care behaviors improved from 32.51±5.43 to 40.89±4.12 points, alcohol consumption decreased from 5.32±1.78 to 1.84±1.23 days/week, substance use decreased from 8.45±3.21 to 2.16±1.45 times/month, appointment adherence increased to 94.74±8.23%, and medication compliance increased to 97.37±5.26%, all statistically significant at .05 level (t = 7.58, 7.89, 7.68, 9.87, 10.23, 8.92, 7.64 respectively). Satisfaction with the care model was at the highest level (4.43±0.51 points).

References

World Health Organization. (2022). Global tuberculosis report 2022. World Health Organization. https://www.who.int/publications/i/item/9789240061729

National Health and Medical Research Council. (2010). A guide to the development implementation and evaluation of clinical practice guideline. Retrieved December 15, 2010.

Scott, J. C., Woods, S. P., Matt, G. E., Meyer, R. A., Heaton, R. K., Atkinson, J. H., & Grant, I. (2007). Neurocognitive effects of methamphetamine: A critical review and meta-analysis. Neuropsychology Review, 17(3), 275–297.

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (พ.ศ. 2567). แนวทางการบริหารจัดการผู้ป่วยวัณโรคดื้อยา พ.ศ. 2567. กองวัณโรค.

กรมสุขภาพจิต. (2564). แนวทางการติดตามดูแลต่อเนื่องผู้ป่วยจิตเวชสุรา/ยา/สารเสพติด (ฉบับทดลองใช้). กรมสุขภาพจิต.

ดิษฐพล ใจซื่อ และ ลัดดาวัลย์ นามภักดิ์ (2566). การพัฒนาศักยภาพการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรคโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน.วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 6(2), 137–148.

ดาวประกาย หญ้างาม (2565).การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดในชุมชน โดยเครือข่ายสุขภาพอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม.งานวิจัยฉบับบสมบูรณ์ [วิทยานิพนธ์] ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

กลุ่มการพยาบาลโรงพยาบาลกงไกลาศ จังหวัดสุโขทัย. รายงานผู้ป่วยวัณโรคที่มีประวัติการใช้สุราและสารเสพติดจากฐานข้อมูลสุขภาพ HDC โรงพยาบาลกงไกลาศ จังหวัดสุโขทัย 2567.

Kemmis, S., McTaggart, R., & Nixon, R. (2014). Introducing critical participatory action research. The action research planner: Doing critical participatory action research, 1–31.

วรรณพร สุขสวัสดิ์, อุษา วิชัยดิษฐ และมาลี กิจธรรม. (2565). ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการรักษาวัณโรคในผู้ป่วยที่มีปัญหาการติดสารเสพติด. วารสารวัณโรคไทย, 45(1), 34-47.

พิชญ์สิณี สุขสม, รัตนา ใจดี และสมศักดิ์ วงศ์เจริญ. (2564). การดูแลแบบบูรณาการสำหรับผู้ป่วยวัณโรคที่มีปัญหาการติดสารเสพติด. วารสารควบคุมโรคเขตเมือง, 28(3), 123-136.

นภาพร จันทร์แก้ว, สุรีรัตน์ โพธิ์งาม และอัญชลี ศรีสวัสดิ์. (2566). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตามการรักษาในผู้ป่วยวัณโรคที่มีปัญหาการดื่มสุรา. วารสารการพยาบาลชุมชน, 34(1), 78-89.

สุชาดา ทวีสิน, ปราณี แก้วใส และอรอุษา โพธิ์งาม. (2567). การดูแลแบบองค์รวมในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง: แนวคิดและการประยุกต์ใช้. วารสารการพยาบาลองค์รวม, 42(1), 23-35.

อรทัย พิมพ์ศรี, สมหมาย กิจธรรม และประดิษฐ์ โชติช่วง. (พ.ศ. 2565). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการควบคุมโรควัณโรค: กรณีศึกษาจังหวัดเชียงใหม่. วารสารสุขภาพชุมชน, 33(4), 234-247.

รัชนี พันธุ์มณี, ศิริภรณ์ สุขสันต์ และวิมล เทียมทอง. (2566). การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการดูแลผู้ป่วยวัณโรค: ทบทวนวรรณกรรม. วารสารเทคโนโลยีสุขภาพ, 15(2), 67-82.

สุนิสา วงศ์วิเศษ, มณีรัตน์ สุขดี และประภา เจริญสุข. (2565). ผลของการให้ความรู้ต่อการปฏิบัติตามการรักษาในผู้ป่วยวัณโรค. วารสารส่งเสริมสุขภาพ, 38(2), 89-102.

จิรศักดิ์ ตั้งธนาธิป, วรรณา สุขใส และปรีชา เจริญสุข. (2564). การประยุกต์ใช้ทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง. วารสารพยาบาลศาสตร์, 39(2), 45-58.

วีรยุทธ ใจดี, สุพิชชา แสงใส และนงลักษณ์ ใจกว้าง. (2566). ประสิทธิผลของโปรแกรมการดูแลแบบบูรณาการในผู้ป่วยที่มีปัญหาการติดสารเสพติด. วารสารการแพทย์ชุมชน, 41(4), 156-168.

สุภาพร นันทชัย, วิไล สุขสันต์ และอุทัย ใจดี. (2567). การพัฒนาระบบการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง. วารสารคุณภาพการดูแล, 29(3), 112-125.