Developing Patterns of an integrated diabetes prevention and control model in Nong Hang Subdistrict, Benchalak District, Sisaket Province.
Keywords:
Diabetes Prevention, Health Behavior Modification, Primary Health Care, Community Participation, NONGHANG ModelAbstract
This action research aimed to develop an integrated model for diabetes prevention and control in Nonghang Subdistrict, Benchalak District, Sisaket Province, Thailand. The study focused on promoting and modifying health behaviors among individuals at risk of diabetes through the primary health care service system and community participation. The research was conducted between March and September 2025.The participants included 50 public health personnel and community network partners, as well as 50 individuals identified as being at risk of diabetes. The research process comprised four iterative stages—planning, action, observation, and reflection—implemented across two action cycles. Qualitative data were analyzed using inductive reasoning, while quantitative data were analyzed using descriptive statistics including frequency, percentage, mean, and standard deviation, along with inferential analysis through the paired t-test.
The results revealed that the integrated health behavior modification model developed for diabetes risk groups through the primary health care system and community participation in Nonghang Subdistrict was identified as the NONGHANG Model, consisting of seven key components: Networking for Health Alliance – Building community health networks and promoting stakeholder collaboration; Observation & Outreach – Conducting proactive surveillance and engagement with target groups; Nutrition & Lifestyle Modification – Encouraging healthy nutrition and voluntary lifestyle adjustments; Guideline-based Care – Implementing care according to standardized clinical guidelines; Health Literacy & Empowerment – Enhancing health literacy and self-care capacity; Active Community Participation – Strengthening community ownership and participation; and New Innovation & Sustainability – Promoting health innovation and ensuring sustainability of outcomes. The findings demonstrated that individuals at risk of diabetes showed significantly higher levels of perceived disease severity, perceived susceptibility, self-efficacy, and perceived effectiveness of self-care behaviors after the intervention compared with pre-intervention levels, with statistical significance at the 0.05 level.
References
WHO. Diabetes. 2024; Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes.
กระทรวงสาธารณสุข, ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาโรคไม่ติดต่อ (NCD DM,HT,CVD). 2567.
กระทรวงสาธารณสุข, ก.ก., รายงานประจำปี 2564 กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. 2564: กรุงเทพฯสำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเบญจลักษ์, รายงานประจำปี 2567 ควบคุมโรคไม่ติดต่อ. 2567: อำเภอเบญจลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย, แนวทางการรักษาโรคเบาหวาน ในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2566 (2023 Clinical Practice Guidelines for Diabetes). 2566, กรุงเทพมหานคร: ศรีเมืองการพิมพ์.
สำนักงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ, คนไทยทุกครอบครัวกำลังจะมีหมอประจำตัว ครอบครัวละ 3 คน. 2563.
สำนักสนับสนุนระบบสุขภาพปฐมภูมิ., คู่มือคุณภาพมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2566. 2566.
ศรีวณิชชากร, ส., ระบบบริการปฐมภููมิ กับการสร้างเสริมสุุขภาพ : ประเด็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs). 2565.
พ่วงสมจิตร์, ช., การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งเสริมและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการมีส่วนร่วมของชุมชนกับโรงเรียนประถมศึกษาในเขตปริมณฑลกรุงเทพมหานคร. 2540.
วุฑฒิกรรมรักษา, ฉ., ปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมที่มีผลต่อการเข้ามามีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการสร้างงานในชนบท : ศึกษาเฉพาะกรณีโครงการที่ได้รับรางวัลดีเด่นของตำบลคุ้งพยอม อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2536.
Green, L.W., & Kreuter, M.W. , Health Education Planning: An Educational and Ecological Approach. Mountain View, 1999.
Rogers Ronald W. (1986). "Protection Motivation Theory," Health Education Research Theory and Practice, 1: 153-161.
Kemmis, S., & McTaggart, R. (2000). Participatory Action Research. In Handbook of Qualitative Research. edited by Denzin, N. & Lincoln, Y. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage. pp. 567-605.
Lockett, M. (1986). Popular Participation in Planning for Basic Needs. The China Quarterly, 107: p. 546–547.
ชุติภา แก้วลื้อ. (2567). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส ของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านท่าเชียงเครือ ตำบลป่งไฮ อำเภอเซกา จังหวัดบึงกาฬ.
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2564). รายงานประจำปี 2564 กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
Kumchan, J., Namyota, C., & Wongkongdech, A. (2024). The development of a model for promoting health behaviors in risk groups for diabetes prevention in the community, Na Dun Subdistrict, Na Dun District, Maha Sarakham Province, 13(1): p. 63-73.
Ronyut W, R.N., Rattanaarporn W. (2024). DEVELOPMENT FOR DIABETES PATIENT CARE MODEL BY COMMUNITY PARTICIPATIONCHAIYAPHUM PROVINCE. Primary Health Care Journal (Northeastern Edition), 39(3): p. 64-78.
พิทยภูมิ สิริเพาประดิษฐ์. (2568). การพัฒนารูปแบบการควบคุมน้ำตาลในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิด ที่ 2 โดย การมีส่วนร่วมของชุมชน อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการ แพทย์และสุขภาพ, 10(2), 309-316.
ศิริเนตร สุขดี. (2560). การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
อัจฉรา บุญชุม. (2556). การพัฒนารูปแบบการแลกเปลี่ยนเรียนรู้บนเครือข่ายออนไลน์เพื่อการสื่อสารด้านการป้องกันควบคุมโรคเบาหวานสำหรับนักวิชาการสาธารณสุข. คณะวิทยาศาสตร์การกีฬามหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์.
วนิดา สมภูงา. (2565). ประสิทธิผลการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการโรคเบาหวานด้วยหลักการ 6 building blocks จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 15(1), 142-155.
ดวงดาว ศรียากูล. (2567). ประสิทธิผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตต่อการป้องกันโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในประชากรไทยกลุ่มสี่ยง. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข.18(1),72-92
กิ่งเพชร แก้วสิงห์. (2562). ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานกลุ่มเสี่ยง อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
กฤตพัทธ์ ฝึกฝน และคณะ. (2565). การพัฒนารูปแบบการให้บริการของคลินิกโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงบรรทัดฐานใหม่เพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 49(4), 369-382.
