การพัฒนากระบวนการป้องกันอุบัติเหตุทางถนน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน กรณีศึกษา : พื้นที่ตำบลแก้วแสน อำเภอนาบอน จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research; PAR) ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาระดับความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการขับขี่ ในชุมชน และเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการอุบัติเหตุทางถนนในตำบลแก้วแสน อำเภอนาบอน จังหวัดนครศรีธรรมราช กลุ่มผู้เข้าร่วมโครงการ จำนวน 138 คน ได้แก่ กลุ่มแกนนำ โดยกำหนดเกณฑ์การคัดเลือกผู้ยินยอมตนในการวิจัย (inclusion criteria) คือ เป็นผู้ที่อยู่อาศัยในชุมชนตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป เป็นผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งอย่างเป็นทางการ ได้แก่ ปลัดตำบลแก้วแสน ครู ผู้ใหญ่บ้าน ตำรวจ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน สำหรับการศึกษาเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 400 คน ใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลจากการสนทนากลุ่ม โดยใช้รูปแบบการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่าง มีระดับความรู้เกี่ยวกับการขับขี่รถจักรยานยนต์ด้วยความปลอดภัยในระดับสูง (54.75%) มีระดับทัศนคติด้านความปลอดภัยในการขับขี่รถจักรยานยนต์ในระดับปานกลาง ( 62.50%) และพฤติกรรมการขับขี่รถจักรยานยนต์มีพฤติกรรมในระดับปานกลาง (71.75%) สำหรับกระบวนการพัฒนารูปแบบการจัดการอุบัติเหตุทางถนนในตำบลแก้วแสน มีการดำเนินงาน ดังนี้ (1) ด้านผู้ขับขี่ มีการสร้างทัศนคติที่ดีต่อการขับขี่รถจักรยานยนต์ที่ (2) ด้านยานพาหนะ มีการตรวจสอบสภาพยานพาหนะก่อนขับขี่อย่างเสมอ (3) ด้านถนน การประเมินและแก้ไขสภาพพื้นผิวถนน โดยการค้นหาถนนที่เสื่อมสภาพและมีความชำรุด (4) ด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม การจัดการจุดเสี่ยงในพื้นที่โดยชุมชน ทั้งนี้ทุกกระบวนการดำเนินงานต้องอาศัยความร่วมมือของทุกภาคส่วนในชุมชน ทั้งภาครัฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน