การพยาบาลเพื่อส่งเสริมการจัดการตนเองสำหรับผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำรุนแรงและมีโรคร่วม: กรณีศึกษา

ภวิษย์พร หมอยา; ธัญยธรณ์ มงคลสุขภิรมย์

ผู้แต่ง

ภวิษย์พร หมอยา กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลพิจิตร
ธัญยธรณ์ มงคลสุขภิรมย์ กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลพิจิตร

คำสำคัญ:

ภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่า, การจัดการตนเอง, การพยาบาล

บทคัดย่อ

ภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่าเป็นภาวะแทรกซ้อนที่สําคัญของผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร ซึ่งจะเพิ่มโอกาสการกลับเข้ามารับการรักษาซํ้า และทําให้มีอุบัติการณ์การเสียชีวิตสูงหากเทียบกับระดับนํ้าตาลในเลือดสูง ดังนั้นผู้ป่วยเบาหวานจําเป็นต้องมีการจัดการตนเองที่เหมาะสม เพื่อป้องกันหรือชะลอการกลับเข้ามารับการรักษาซํ้าด้วยภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่า พยาบาลจึงมีบทบาทสําคัญในการส่งเสริมการจัดการตนเองในผู้ป่วยเบาหวานให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการป้องกันการเกิดภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่า การประเมินอาการ และการจัดการตนเองเบื้องต้นให้เกิดความปลอดภัย และผลลัพธ์ที่ดีต่อตนเองในระยะยาว บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนความรู้เกี่ยวกับการจัดการตนเอง ภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่า และการพยาบาลผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่าทั้ง 3 ระยะ คือ ระยะดูแลแรกรับ ระยะดูแลต่อเนื่อง และระยะวางแผนจําหน่าย เพื่อให้ผู้ป่วยปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน ป้องกันการกลับเข้ามารับการรักษาซํ้าด้วยภาวะนํ้าตาลในเลือดตํ่า ตลอดจนสามารถดูแลตนเองได้

เอกสารอ้างอิง

American Diabetes Association Professional Practice Committee. (2025). Introduction and methodology: Standards of care in diabetes—2025. Diabetes Care, 48(1), S1-S5.

Boonyarit, C. (2020). Factors affecting hypoglycemia in patients with diabetes mellitus at Singburi Hospital. Singburi Hospital Journal, 29(1), 63-72. [in Thai]

Casegas, J. (2024). Self care management of diabetes an integrative literature review to understand challenges faced by the elderly. International Healthcare Review (online). https://doi.org/10.56226/70

Centers for Disease Control and Prevention. (2024). National diabetes statistics report. https://www.cdc.gov/diabetes/php/data-research/index.html

Danyuthasilpe, C. (2018). Pender’s health promotion model and its applications in nursing practice. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(2), 132-141. [in Thai]

Department of Health, Ministry of Public Health. (2025). DoH dashboard department of health. https://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/dm?year=2024 [in Thai]

Diabetes Association of Thailand under the Patronage of H.M. the King & Endocrine Society of Thailand. (2023). Clinical practice guideline for diabetes 2023. Srimuang Printing.

Elghobashy, M., Gama, R., & Sulaiman, R. A. (2023). Investigation and causes of spontaneous (non-diabetic) hypoglycaemia in adults: Pitfalls to avoid. Diagnostics, 13, 3275.

Gerhardt, M. W. (2010). Self-management tutorials individual self-management training in management education. https://www.researchgate.net/publication/268425764_Self-Management_Tutorials_Individual_Self-Management_Training_in_Management_Education

Harnyoot, O. (2014). Nursing process and implications. Journal of the Royal Thai Army Nurses, 15(3), 137-143. [in Thai]

Information Technology & Communication Centre. (2025). In patient admission for hypoglycemia of statistical data. Phichit Hospital. [in Thai]

Kanfer, F. H., & Gaelick-Bays, L. (1991). Self management method. In F.H. Kanfer, & A. Goldstein (Eds.), Helping people change: A textbook of methods (pp. 305-360). Pergamon Press.

Lynge, T. H., Svane, J., Pedersen-Bjergaard, U., Gislason, G., Torp-Pedersen, C., Banner, J., Risgaard, B., Winkel, B. G., & Tfelt-Hansen, J. (2019). Sudden cardiac death among persons with diabetes aged 1-49 years: A 10-year nationwide study of 14 294 deaths in Denmark. European Heart Journal, 41, 2699-2706. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehz891

McCall, A. L., Lieb, D. C., Gianchandani, R., MacMaster, H., Maynard, G. A., Murad, M. H., Seaquist, E., Wolfsdorf, J. I., Wright, R. F., & Wiercioch, W. (2023). Management of individuals with diabetes at high risk for hypoglycemia: An endocrine society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 108(3), 529-562.

Pahn, J., Yang, Y., & Kim, S. H. (2025). Factors inﬂuencing self-management and health-related quality of life in low-income patients with diabetes: A predictive model. International Journal of Nursing Studies Advances, 8, 100349.

Paoweingkam, P., & Kehanak, S. (2022). Factors associated with diabetes mellitus management service of village health volunteers in Samchuk District, Suphanburi Province. Lanna Public Health Journal, 18(2), 116-128. [in Thai]

Pender, N. J. (1987). Health promotion in nursing practice (2nd ed.). Appleton & Lange.

Poolsanguan, M. (2022). Factors related to blood sugar control among diabetes type 2 patients, Kohyaochaipat Hospital, Kohyao District, Phangnga Province. Journal of Health Science of Thailand, 31(2), 299-306. [in Thai]

Poomsanguan, K. (2014). Health and health promotion: Nurses’ important role. Journal of the Royal Thai Army Nurses, 15(2), 10-14. [in Thai]

Promwong, W., & Meenongwah, J. (2019). Fluid self-management in heart failure patients. Vajira Medical Journal: Journal of Urban Medicine, 63(4), 297-304. [in Thai]

Punthasee, P. (2024). Nursing process & functional health pattern: Application in clinical practice (32th ed.). Pimaksorn. [in Thai]

Rattarasarn, C. (2568). Holistic diabetes management. Thai Diabetes Bulletin, 57(1), 10-25. [in Thai]

Srijompon, J., & Muktabhant, B. (2018). Association between knowledge and attitude and practice of village health volunteer in capillary blood glucose checking for diabetic patients living in Wiangkum Subdistrict, Kumpawapi District, Udonthani Province. Journal of Sakon Nakhon Hospital, 21(2), 79-87. [in Thai]

Sripum, N., Poum, A., & Tongsook, C. (2021). Self-care behaviors of patients with uncontrolled diabetes mellitus in Prachantakam District, Prachinburi Province. Science and Technology Northern Journal, 2(3), 17-29. [in Thai]

The Heart Association of Thailand under the Royal Patronage of H.M. the King. (2019). Heart Failure Council of Thailand (HFCT) 2019 heart failure guideline. Nextstep D-sign.

World Health Organization. (2024). Diabetes. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes