ข้อเสนอการจัดการสถานการณ์ฉุกเฉินที่เกิดจากโรคระบาดรุนแรง บทเรียนจากการบริหารจัดการการแพทย์ฉุกเฉินของสถานการณ์แพร่ระบาดของ โรค COVID-19 ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

สถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) ในประเทศไทย มีความรุนแรงมากในปี พ.ศ. 2564 ยอดผู้ติดเชื้อรายวันสูงสุดถึง 9,635 รายการแพร่กระจายแบบรวดเร็ว โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ส่งผลให้เกิดภาวะวิกฤตสถานการณ์เตียงรักษาผู้ป่วยโควิด 19 ไม่เพียงพอ และมีผลกระทบรุนแรงต่อการเข้าถึงบริการการรักษา โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้นมาก ส่งผลให้เกิดความแออัดที่ห้องฉุกเฉิน (overcrowded emergency room) กระทรวงสาธารณสุขจึงได้จัดตั้งโรงพยาบาลสนาม และhospital ร่วมกับโรงพยาบาลเอกชน เพื่อรักษากลุ่มผู้ป่วยที่อยู่ในเกณฑ์สีเขียว คือ ผู้ป่วยอาการไม่มากหรือไม่มีอาการ แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อจำนวนผู้ป่วยที่เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล และแผนสุดท้ายของการรับมือกับการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 คือการให้ผู้ป่วยโควิด 19 รักษาตัวเองจากที่บ้าน (home isolation) หรือเข้ารับการแยกกักตัวในชุมชน (community isolation) โดยมีทีมสหวิชาชีพด้านสุขภาพจากโรงพยาบาลใกล้บ้าน คอยให้คำแนะนำในการดูแล ซึ่งเป็นแผนที่ช่วยลดความแออัดของผู้ป่วยได้ค่อนข้างมาก จากการได้มีส่วนร่วมเป็นแพทย์อาสาในโครงการ Primary Care Hub “ComCOVID-19 FM CoCare” ซึ่งให้การดูแลรักษาผู้ป่วยโควิด 19 ที่รักษาตัวเองจากที่บ้าน จึงได้พบข้อสังเกตที่ น่าเรียนรู้หลายเรื่อง จึงเป็นที่มาของการจัดทำข้อเสนอการจัดการสถานการณ์ฉุกเฉินที่เกิดจากโรคระบาดรุนแรง เพื่อเป็นข้อ สังเกตสำหรับการพัฒนา วางแผน แนวทางการรับมือต่อสถานการณ์ฉุกเฉินในประเทศไทยในครั้งถัดไป ซึ่งควรให้ความสำคัญ กับการจัดเตรียมทรัพยากรในการดูแลรักษาที่บ้าน รวมถึงการวางแนวทางในการจัดส่งยา เวชภัณฑ์ และอุปกรณ์ทางการแพทย์ไปให้ผู้ป่วยที่บ้าน