การประเมินผลผลิต ผลลัพธ์จากการบริหารจัดการงานวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉิน ของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ

ผู้แต่ง

  • ธีระ ศิริสมุด สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ
  • สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ
  • สุพัฒสร พึ่มกุล นักวิจัยอิสระ
  • สิทธิวิชญ์ ประโพธิ์สัง นักวิจัยอิสระ
  • อัญชุลี เนื่องอุตม์ สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ
  • ภรัณยา คชสาร สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ

คำสำคัญ:

การประเมินผลผลิต ผลลัพธ์, งานวิจัยและนวัตกรรรม, การแพทย์ฉุกเฉิน

บทคัดย่อ

การประเมินผลผลิต ผลลัพธ์จากการบริหารจัดการงานวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉิน ด้วยรูปแบบการศึกษาเชิงพรรณนาแบบผสมผสาน เก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณด้วยการส่งแบบฟอร์มติดตามผลผลิต ผลลัพธ์งานวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉินที่ได้รับสนับสนุนงบประมาณเพื่องานมูลฐาน (fundamental fund) ภายใต้ระบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม หรือ ววน. ปี พ.ศ. 2564 - 2566 จำนวน 29 เรื่อง และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยประเด็นการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้รับผิดชอบโครงการเกี่ยวกับการบริหารจัดการวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉินที่ส่งผลต่อผลผลิต ผลลัพธ์วิจัย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา โดยยึดหลักเกณฑ์การประเมินการบริหารจัดการวิจัยและนวัตกรรมของ OECD สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพใช้สถิติการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ปี พ.ศ. 2564 - 2566 มีโครงการวิจัยที่อยู่ภายใต้การบริหารจัดการของศูนย์วิจัยและนวัตกรรม สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ จำนวน 29 โครงการ รวมทั้งสิ้น 25,171,700 บาท โดยมีกลไกและเครื่องมือการบริหารจัดการงานวิจัยและนวัตกรรมหลายส่วนที่ดำเนินการทั้ง 3 ระยะ (ช่วงต้นทาง กลางทางและปลายทาง) การติดตามผลผลิตพบว่ามีผลผลิตทั้งที่สูงกว่าเป้าหมาย เป็นไปตามเป้าหมาย และต่ำกว่าเป้าหมาย โดยเฉพาะผลผลิตประเภทต้นฉบับบทความวิจัย (manuscript) ที่จะต้องปรับปรุงกระบวนการจัดการค่อนข้างมาก เนื่องจากต่ำกว่าเป้าหมายทุกปี เมื่อประเมินโครงการตามหลักการ OECD พบว่าทั้ง 3 ปี ทุกโครงการมีเป้าหมายสอดคล้องกับพันธกิจของ สพฉ. มีประสิทธิภาพสามารถดำเนินงานวิจัยตามระยะเวลาที่กำหนด แต่อย่างไรก็ตาม ในแง่ประสิทธิผล มีบางโครงการส่งมอบผลผลิตไม่ครบถ้วนตามที่ระบุในคำรับรอง การผลักดันผลผลิตจากงานวิจัยและนวัตกรรมสู่การใช้ประโยชน์ ส่วนใหญ่มีการผลักดันสู่การใช้ประโยชน์ โดยกิจกรรมส่วนใหญ่จะดำเนินการในรูปแบบการจัดประชุม อบรม กิจกรรม หรือการจัดการเพื่อเผยแพร่ อาทิ การศึกษาด้านผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน การศึกษาการจัดการเรียนรู้ด้านการแพทย์ฉุกเฉินในโรงเรียน การวิจัยด้านผู้สูงอายุ การศึกษาระยะเวลาตอบสนองต่อการปฏิบัติการฉุกเฉิน การจัดระบบการแพทย์ฉุกเฉินสำหรับการจัดแข่งขันกีฬาที่มีมวลชนของประเทศไทยเป็นต้น สำหรับความคิดเห็นต่อการบริหารจัดการวิจัย นักวิจัยส่วนใหญ่เห็นว่าระบบการบริหารจัดการงานวิจัยสนับสนุนการส่งมอบผลผลิต ผลลัพธ์ของแต่ละโครงการวิจัยได้ดี อีกทั้งส่วนใหญ่เห็นว่า การพัฒนาศักยภาพและความเชี่ยวชาญด้านวิจัยจะเป็นแนวทางสำคัญที่จะช่วยนักวิจัยส่งมอบผลผลิต ผลลัพธ์วิจัยได้ดีขึ้น การบริหารจัดการวิจัยและนวัตกรรมให้ได้ผลผลิต ผลลัพธ์ และสร้างผลกระทบจากงานวิจัยให้ดียิ่งขึ้นควรดำเนินการในเชิงยุทธศาสตร์ขององค์กร ด้วยการกำหนดทิศทางและโจทย์วิจัยระหว่างผู้บริหาร ผู้ใช้ประโยชน์และนักวิจัย เพื่อให้โครงการวิจัยสามารถสร้างผลผลิตตามความต้องการของผู้ใช้งานและสามารถสร้างผลกระทบได้ ขณะเดียวกันผู้นักวิจัยควรทำความเข้าใจและสามารถจัดทำเส้นทางสู่ผลกระทบจากงานวิจัย ที่สำคัญต้องผลักดันต่อยอดและขยายผลโครงการวิจัยไปใช้ประโยชน์ ทั้งการสนับสนุนจากหน่วยงานภายในและภายนอกองค์การในรูปแบบต่าง ๆ

เอกสารอ้างอิง

พระราชบัญญัติการแพทย์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2551. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 125, ตอนที่ 44 ก (ลงวันที่ 6 มีนาคม 2551).

สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, ธีระ ศิริสมุด, การสังเคราะห์งานวิจัยด้านการแพทย์ฉุกเฉินที่บริหารจัดการโดยสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2560-2566. วารสารการแพทย์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย 2567;4(1):87-

กระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข ปี 2554 – 2565 [อินเทอร์เน็ต]. (สืบค้นเมื่อ 7 ก.ย. 2566]. แหล่งข้อมูล: https://spd.moph.go.th/wp-content/up-loads/2023/11/Hstatistic65.pdf

คลังข้อมูลด้านการแพทย์ฉุกเฉิน สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. ระบบสารสนเทศด้านการแพทย์ฉุกเฉิน [อินเทอร์เน็ต]. (สืบค้นเมื่อ 7 ก.ย. 2566]. แหล่งข้อมูล: https://report.niems.go.th/niemsdwh/index.html

แผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2566-2570. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2566

Fongsri P. Project evaluation technique. 71 ed. Bangkok: Darnsutha Press; 2010.

สมพร อิศวิลานนท์. การจัดการงานวิจัยสู่ผลลัพธ์และผลกระทบ: แนวคิดและกรณีศึกษา [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 7 ก.ย. 2565]. แหล่งข้อมูล: http://www.knit.or.th/web/wp-content/uploads/2018/06/Managementofre-searchintooutcomesandimpacts.pdf

กัมปนาท วิจิตรศรีกมล, ปิยะทัศน์ พาฬอนุรักษ์, วรภัทร จิตรไพศาลศรี. การประเมินผลกระทบจากงานวิจัยและพัฒนาหลักการเบื้องต้นและแนวทางปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันคลังสมองของชาติ; 2564.

ธีระ ศิริสมุด, สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, พัฒนาวิไล นาหมื่นหงษ์, สุพัฒสร พิ่มกุล, สิทธิวิชญ์ ประโพธิ์สัง. การออกแบบและพัฒนารูปแบบการจัดการวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉินด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม. วารสารการแพทย์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย 2567; 4(2)180-92.

สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. คู่มือการจัดทำคำของบประมาณและการบริหารจัดการงบปประมาณเพื่อสนับสนุนงานมูลฐานตามพันธกิจของหน่วยรับงบประมาณ (fundamental fund; FF) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม; 2566.

Organization for Economic Cooperation and Development. Development assistance manual: DAC principles for effective aid. Paris: Organization for Economic Cooperation and Development; 1992.

พีรเดช ทองอำไพ. การบริหารจัดการวิจัยงานวิจัยและพัฒนา.ใน: สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ, บรรณาธิการ. หนังสือชุดการบริหารจัดการงานวิจัย สกว. เล่มที่ 1 นวัตกรรมการบริหารจัดการงานวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย; 2561. หน้า 99-129.

จันทรวิภา ธนะโสภณ. นวัตกรรมงานวิจัยแบบมุ่งเป้า. ใน:สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ, บรรณาธิการ. หนังสือชุดการบริหารจัดการงานวิจัย สกว. เล่มที่ 1 นวัตกรรมการบริหารจัดการงานวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย; 2561.หน้า 240-64.

ธีระ ศิริสมุด, สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล และพรทิพย์ วชิรดิลก. การวิจัยและพัฒนาแนวทางเพิ่มประสิทธิภาพด้านระยะเวลาตอบสนองปฏิบัติการ.นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2566.

พรทิพย์ วชิรดิลก, ธีระ ศิริสมุด, อนุรัตน์ สมตน, ณัฐวุฒิ คำนวนฤกษ์, พินาลิน เพ็ญทอง. ผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตที่เข้าถึงระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศไทย. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2558.

ธีระ ศิริสมุด, พรทิพย์ วชิรดิลก, อนุรัตน์ สมตน. การพัฒนารูปแบบระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินสำหรับผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตแบบบูรณาการในพื้นที่. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2562;28(suppl 2):157-71.

กรมสุขภาพจิต. มาตรฐานการปฏิบัติงาน การดูแลผู้ป่วยจิตเวชและยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง standard operating procedures: SOPs severe mental illness-high risk to violence (V-Care). นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต; 2566.

เกรียงศักดิ์ ยุทโท. การพัฒนาชุดการเรียนรู้ด้านการแพทย์ฉุกเฉินในวิชาสุขศึกษา สำหรับนักเรียนในเขตพื้นที่บนภูเขา.วารสารการพัฒนางานประจำสู่งานวิจัย 2562;6:48-56

สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, ธีระ ศิริสมุด, พรทิพย์ วชิรดิลก.ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความพึงพอใจต่อแผนการเรียนรู้ด้านการแพทย์ฉุกเฉินของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา.วารสารการแพทย์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย 2562;3(1):3-15.

ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน, พรทิพย์ วชิรดิลก, ธีระ ศิริสมุด, สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, ประชุมพร กวีกรณ์, สุเพียร โภคทิพย์ และคณะ. การพัฒนารูปแบบระบบสุขภาพชุมชนสู่ระบบบริการสุขภาพอย่างไร้รอยต่อ สำหรับผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองอุดตัน (stroke) โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ชนิด STEMI และกระดูกสะโพกหัก (hip frac-ture) แบบบูรณาการ ในเขตสุขภาพที่ 10. อุบลราชธานี:สำนักงานเขตสุขภาพที่ 10; 2565.

ธีระ ศิริสมุด, สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, พรทิพย์ วชิรดิลก. การวิจัยและพัฒนาแนวทางเพิ่มประสิทธิภาพด้านระยะเวลาตอบสนองปฏิบัติการ. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ; 2566.

พัฒนาวิไล นาหมื่นหงษ์, สุรางค์รัตน์ จิรนันทนากร, จเร วิชาไทย, อุดมศักดิ์ ตั้งชัยสุริยา และ พีรัมพร จิรนันทนากร. การพัฒนาระบบการประเมินการแพทย์ฉุกเฉินสำหรับการแข่งขันกีฬาที่มีภาวะมวลชนในประเทศไทย.วารสารการแพทย์ฉุกเฉินแห่งประเทศไทย 2566;3(2):158-70.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ศิริสมุด ธ, ดวงทิพย์สิริกุล ส, พึ่มกุล ส, ประโพธิ์สัง ส, เนื่องอุตม์ อ, คชสาร ภ. การประเมินผลผลิต ผลลัพธ์จากการบริหารจัดการงานวิจัยและนวัตกรรมด้านการแพทย์ฉุกเฉิน ของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. Jemst-01JHS [อินเทอร์เน็ต]. 30 มิถุนายน 2025 [อ้างถึง 10 ธันวาคม 2025];5(1):95-110. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/Jemst-01JHS/article/view/3484

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ