สถานการณ์ความเสี่ยงต่อยาเสพติดของเด็กปฐมวัยในอำเภอเมืองภูเก็ต

บทคัดย่อ

            การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของความเสี่ยงต่อปัญหายาเสพติดและประเมินความสัมพันธ์ระหว่างเขตที่ตั้งสถานศึกษาและระดับชั้นเรียนกับความเสี่ยงต่อปัญหายาเสพติดของเด็กปฐมวัย การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง (Cross sectional study) ในเด็กนักเรียนอายุ 2-6 ปี จำนวน 3,353 คน จากทั้งหมด 3,654 คน ของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและโรงเรียนระดับอนุบาลสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอเมืองภูเก็ต จำนวน 28 แห่ง ดำเนินการเก็บข้อมูลในภาคการศึกษาที่ 1 ปีการศึกษา 2559 การวัดความเสี่ยงต่อยาเสพติดใช้แบบสอบถามโดยให้ครูและผู้ดูแลเด็ก 70 คน เป็นคนตอบด้วยตนเองและส่งคืนกลับในช่วงเดือน เมษายน ถึง พฤษภาคม 2559 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน พิสัย Odds ratio (OR) with 95% confidence interval (CI) ผลการศึกษา : ความชุกของความเสี่ยงต่อปัญหายาเสพติดที่รายงานโดยครูและผู้ดูแลเด็ก พบปัญหาการนอนหลับ (1.28%), ความเครียด (0.78%), ก้าวร้าว (1.10%), วิตกกังวล (0.69%), ซึมเศร้า (0.89%), สมาธิสั้น (3.61%), บกพร่องทางการเรียนรู้ (4.00%), ถูกทำร้ายและทอดทิ้ง (0.03%), สมาชิกในครอบครัวมีการใช้ยาเสพติดหรือสารเสพติด (12.53%), บิดาหรือมารดาเปลี่ยนสถานภาพสมรส (6.53%), ความขัดแย้งของพ่อแม่หรือผู้ปกครอง (1.88%), ครอบครัวมีปัญหาการเงิน (3.37%) และยาเสพติดหาได้ง่ายในชุมชน (5.16%) ระดับชั้นเตรียมอนุบาลมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อปัญหายาเสพติด (OR=0.59, 95% CI 0.51 - 0.69, p< 0.00) ปัจจัยด้านครอบครัวและชุมชนที่สัมพันธ์กับปัจจัยด้านลักษณะบุคคลที่พบความเสี่ยงมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ เด็กที่มีปัญหาการนอนหลับเกี่ยวข้องกับสมาชิกในครอบครัวมีการใช้ยาเสพติดหรือสารเสพติด, ครอบครัวมีปัญหาการเงิน และยาเสพติดหาได้ง่ายในชุมชน อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 เด็กที่บกพร่องทางการเรียนรู้เกี่ยวข้องกับบิดาหรือมารดาเปลี่ยนสถานภาพสมรส, ความขัดแย้งของพ่อแม่หรือผู้ปกครอง, ครอบครัวมีปัญหาการเงิน และยาเสพติดหาได้ง่ายในชุมชน อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 เด็กที่สมาธิสั้นเกี่ยวข้องกับสมาชิกในครอบครัวมีการใช้ยาเสพติดหรือสารเสพติด, บิดาหรือมารดาเปลี่ยนสถานภาพสมรส, ความขัดแย้งของพ่อแม่หรือผู้ปกครอง และครอบครัวมีปัญหาการเงิน อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 สรุปได้ว่าความชุกของความเสี่ยงต่อปัญหายาเสพติดของเด็กปฐมวัยในอำเภอเมืองภูเก็ต 25.86% นักเรียนที่มีความเสี่ยงพบได้ทั้งมีปัจจัยเสี่ยงเพียงปัจจัยเดียวและหลายปัจจัย ความบกพร่องทางการเรียนรู้เป็นปัจจัยด้านลักษณะพฤติกรรมที่มีความชุกมากที่สุด สมาชิกในครอบครัวมีการใช้ยาเสพติดหรือสารเสพติดเป็นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่มีความชุกมากที่สุด ครอบครัวมีปัญหาการเงินเกี่ยวข้องกับปัญหาการนอนหลับ สมาธิสั้น และบกพร่องทางการเรียนรู้ ทีมสหวิชาชีพควรให้การช่วยเหลือที่เหมาะสมแก่นักเรียนที่มีความเสี่ยงต่อการใช้ยาเสพติดทั้งระดับบุคคล ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน นอกจากนี้ควรมีการติดตามความเสี่ยงในระยะยาว เพื่อป้องกันไม่ให้เด็กเข้าสู่ปัญหายาเสพติดและมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในอนาคต