การศึกษาประสิทธิผลของตำรับแก้ลมแก้เส้น คลินิกกัญชาทางการแพทย์ โรงพยาบาลศรีเชียงใหม่ A Study on Effectiveness of Kaelom kaesen recipe at Cannabis clinic Sichiangmai Hospital
Main Article Content
บทคัดย่อ
อาการปวดหลังส่วนล่าง เป็นปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้นกับวัยทำงานถึงร้อยละ 85 โดยมีสาเหตุมาจากการใช้อิริยาบถเดิม ๆ เป็นเวลานาน ๆ ดังนั้น การใช้ยาตำรับแก้ลมแก้เส้นซึ่งเป็นตำรับยาสมุนไพรที่มีกัญชาปรุงผสม จะช่วยบรรเทาอาการมือเท้าชา อ่อนแรงได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งการวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลยาแก้ลมแก้เส้นต่อผู้ที่มีอาการ ปวดกล้ามเนื้อหลังส่วนล่าง และอาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้น กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้มีอาการปวดหลังส่วนล่างที่มารับบริการงานแพทย์แผนไทย จำนวน 38 คน ได้มาจากการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ตามเกณฑ์กำหนด เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินระดับความปวด ความรุนแรงของอาการปวดหลัง และคุณภาพชีวิต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ย ก่อน-หลัง ด้วยสถิติเชิงอนุมาน paired t-test
ผลการศึกษา พบว่า ภายหลังรับประทานยาแก้ลมแก้เส้นในวันที่ 5 พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีระดับความเจ็บปวดหลังส่วนล่างเฉียบพลันลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) โดยมีระดับความรุนแรงของอาการปวดหลังส่วนล่างลดลง (p < 0.003) และมีคุณภาพชีวิตของอาสาสมัครดีขึ้น (p < 0.021) ไม่มีเกิดอาการไม่พึงประสงค์เกิดขึ้นตามมา เป็นต้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
องค์การอนามัยโลก ประเทศไทย (WHO Thailand ). (2560). ยุทธศาสตร์ความร่วมมือระหว่าง รัฐบาลไทยและองค์การอนามัยโลก พ.ศ. 2560-2564 [อินเตอร์เน็ต]. 2566. [เข้าถึงเมื่อ 1 พ.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก https://apps.who.int/iris/bitstream/handle
รัชนี จันทร์เกษ. การพัฒนาห่วงโซ่คุณค่า “กัญชา”ทางการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกเพื่อสร้างความมั่นคงด้านสุขภาพ. วิทยาลัยนักบริหาร สถาบันพัฒนาข้าราชการพลเรือน สำนักงาน ก.พ.[อินเตอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 12 พฤษภาคม 2566] เข้าถึงได้จาก https://www.ocsc.go.th/wp-content/uploads/2024/05/IS78431-1.pdf
วณิช ตัณฑวิวัฒน์, วิษณุ กัมทรทิพย์, สันติ อัศวพลังชัย และประดิษฐ์ ประทีปะวณิช. (2005). อาการปวดหลังจากการทำงานของคนงานโรงพยาบาลศิริราช. เวชศาสตร์ฟื้นฟูสาร; 15(3): 135-144.
ต่อพงษ์ บุญมาประเสริฐ, (2021). คู่มือรักษาโรคปวดหลัง[อินเตอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 7 พฤษภาคม 2566.]. เข้าถึงได้จาก https://w2.med.cmu.ac.th/northo/p/knowledge-for-the-people/1771/
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). จำนวนผู้ป่วยนอก จำแนกตามกลุ่มสาเหตุป่วย 21 โรค จากสถานบริการสาธารณสุข ของกระทรวงสาธารณสุข ทั่วราชอาณาจักร พ.ศ. 2555 – 2565 [อินเตอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 2 มิถุนายน 256.]. เข้าถึงได้จาก https://www.nso.go.th/nsoweb/nso/statistics_and_indicators?impt_branch=305
น้ำค้าง พักปัญญา. การศึกษาประสิทธิผลตำหรับยาสมุนไพรแก้ลมขึ้นเบื้องสูง ในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาที่คลินิกแพทย์แผนไทยแห่งหนึ่ง.วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต, 2563.
Bangkok Medical software. HosxP (Version 2023) [Computer software]. Bangkok Medical software [อินเตอร์เน็ต]. 2566. [เข้าถึงเมื่อ 3 มิถุนายน 2566]. เข้าถึงได้จาก http://hosxp.net
อรุณ จิรวัฒน์กุล. ชีวสถิติสำหรับงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา; 2551
พีรพงษ์ จันทราเทพ. ปัจจัยด้านการยศาสตร์และความชุกของการปวดหลังส่วนล่าง ในพนักงานเก็บขนขยะขอองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดหนองบัวลำภู[วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร์มหาบัณฑิต].ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2554
Nopawan Sanjaroensuttikul. The Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire (Version 1.0) Thai Version. J Med Assoc Thai 2007; 90(7): 1417-1422.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล และคณะ. . เครื่องมือวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลก ชุดย่อฉบับภาษาไทย. เชียงใหม่ : โรงพยาบาลสวนปรุง, 2545.
Ahmad Salimzadeh, Anahita Ghourchian, Rasool choopani, Homa hajimehdipoor, Mohammad kamalinejad and Maryam abolhasani. Effect of an orally formulated processed black cumin, from Iranian traditional medicine pharmacopoeia, in relieving symptoms of knee osteoarthritis: A prospective, randomized, double-blind and placebo-controlled clinical trial. International Rheumatic Disease. 1-11,2017.
Christopher D Black, Matthew P Herring, David J Hurley and Patrick J O'Connor. Ginger (Zingiber officinale) reduces muscle pain caused by eccentric exercise. The journal of pain 2010; 11(9): 894-903.
Laís Bhering Martins, Ana Maria dos Santos Rodrigues, Débora Fernandes Rodrigues, Luana Caroline dos Santos, Antônio Lúcio Teixeira and Adaliene Versiani Matos Ferreira. Double-blind placebo-controlled randomized clinical trial of ginger (Zingiber officinale Rosc.) addition in migraine acute treatment. SAGE journals 2019;39(1): 68-76.
Motahar Heidari-Beni, Amir R. Moravejolahkami, Pegah Gorgian, Gholamreza Askari, Mohammad J. Tarrahi and Nimah Bahreini-Esfahani. Herbal formulation “turmeric extract, black pepper, and ginger” versus Naproxen for chronic knee osteoarthritis: A randomized, double-blind, controlled clinical trial. Phytotherapy research 2020 ; 34(8): 2067-2073.
Ashti Morovati, Bahram Pourghassem Gargari and Parvin Sarbakhsh. (2019). Effects of cumin (Cuminum cyminum L.) essential oil supplementation on metabolic syndrome components: A randomized, triple-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytotherapy research 2019; 33(12): 3261-3269.
Michal Korinek, Heba Handoussa, Yi-Hong Tsai, You-Ying Chen, Meng-Hua Chen, Zan-Wei Chiou, Yu Fang, Fang-Rong Chang, Chia-Hung Yen, Chia-Hung Yen, Bing-Hung Chen, Mohamed El-Shazly and Tsong-Long Hwang. (2021). Anti-Inflammatory and Antimicrobial Volatile Oils: Fennel and Cumin Inhibit Neutrophilic Inflammation via Regulating Calcium and MAPKs. Frontiers in Pharmacology 2021; 10(12): 1-20.
Ferrell, B.R. (1996). The Quality of lives : 1,525 voices of cancers. Oncology Nursing
Forum 1996; 23 (6): 907 – 916.
มานพ ประภาษานนท์. คู่มือปวดหลัง [Back pain hand book]. กรุงเทพฯ: กองบรรณาธิการ ใกล้หมอ,2546.
H Rentmeister-Bryant and B G Green. (1997). Perceived irritation during ingestion of capsaicin or piperine: comparison of trigeminal and non-trigeminal areas. Chem Senses 1997;22(3): 257-66.
รามิล เจริญผล, นงนุช ตรีรัตนพันธ์, จันทร์จิรา ชูแสง และชญาภา สุขวิจิตร. ผลของการรักษาด้วยการปรับสมดุลโครงสร้างร่างกายต่ออาการปวด ความรุนแรงของอาการปวด และความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วยกลุ่มอาการปวดหลังส่วนล่างของคลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลตรัง. การประชุมวิชาการ: นำเสนอประสบการณ์และงานวิจัยการแพทย์ทางเลือกในระบบบริการสุขภาพ 2018; 2019(6): 30-35.
Glover, J., Dibble, S.L., Dodd, M.J. and Miaskowski , C. Mood states of oncology outpatients: Dose pain make a difference?. Journal of Pain and Symptom Management 1995; 10(2) : 120 – 128.
พัชรินทร์ น้อยสุวรรณ, วีระพร ศุทธากรณ์ และวันเพ็ญ ทรงคำ. ผลของโปรแกรมโรงเรียนปวดหลังต่ออาการปวดหลังส่วนล่างและความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ของเกษตรกรชาวนา. พยาบาลสาร 2562 ;46(3): 142-156.
พิศมัย ยุ้งกระโทก. การศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของตารับยากัญชาทางการแพทย์แผนไทย ตำรับ แก้ลมแก้เส้น ลดอาการปวดกล้ามเนื้อ ในผู้ป่วยที่มาบาบัดรักษาที่คลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลสุวรรณภูมิ. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน 2567;9(2):622-627.
H Rentmeister-Bryant and B G Green. Perceived irritation during ingestion of capsaicin or piperine: comparison of trigeminal and non-trigeminal areas. Chem Senses: 1997 ;22 (3): 257-66.
สำนักงานจัดการกัญชาและกระท่อมทางการแพทย์แผนไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.คู่มือการปรุงยาเฉพาะรายตำรับยากัญชาทางการแพทย์แผนไทย. [อินเตอร์เน็ต]. 2566. [เข้าถึงเมื่อ 22 พฤษภาคม 2568.]. เข้าถึงได้จาก https://ockt.dtam.moph.go.th/images/Document/thai_traditional_medical_cannabis_recipe.pdf