การพัฒนาศักยภาพบุคลากรโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน โดยใช้รูปแบบการสอนแบบเคลื่อนที่ กรณีศึกษาพื้นที่อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาศักยภาพบุคลากรโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานโดยการใช้รูปแบบการสอนแบบเคลื่อนที่ และประเมินความรู้ ทักษะ และเจตคติของเจ้าหน้าที่ในการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือ บุคลากร รพ.สต. อำเภอนาดูน จำนวน 84 คน ใช้วิธีเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ระยะเวลาในการศึกษาเดือนมกราคม–มิถุนายน 2564 เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แบบทดสอบความรู้การช่วยฟื้นคืนชีพ แบบประเมินทักษะปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ แบบประเมินปัญหาอุปสรรคของการช่วยฟื้นคืนชีพ แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบประเมินเจตคติในการช่วยฟื้นคืนชีพ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้สถิติ paired–sample t-test ในการเปรียบเทียบความรู้ก่อนหลังการอบรม ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาและสถานการณ์คือ เจ้าหน้าที่ขาดทักษะในการช่วยฟื้นคืนชีพ เจ้าหน้าที่บางคนไม่เคยผ่านการอบรมการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน การพัฒนาศักยภาพการช่วยฟื้นคืนชีพประกอบด้วย (1) สร้างรูปแบบการฝึกอบรมสำหรับเจ้าหน้าที่ (2) อบรมเชิงปฏิบัติการใช้แนวปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานให้กับเจ้าหน้าที่ทุกคน จัดทำคู่มือการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้นและเครื่องฟื้นคืนคลื่นหัวใจด้วยไฟฟ้าแบบอัตโนมัติสำหรับบุคคลทั่วไป พ.ศ.2564 เพื่อใช้ในการสอน สร้างไลน์กลุ่ม Refer cup Nadun ผลการศึกษาพบว่า ผู้รับการอบรมมีความรู้การช่วยฟื้นคืนชีพ โดยก่อนการอบรมมีคะแนนเฉลี่ย 5.79 และหลังการอบรมมีคะแนนเฉลี่ย 8.42 คะแนนจากคะแนนเต็ม 10 คะแนน (p<0.01) การประเมินทักษะปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานแบบไม่ใช้เครื่อง AED และแบบใช้เครื่อง AED พบปฏิบัติได้ถูกต้องครบถ้วนร้อยละ 97.62 และ 84.52 ตามลำดับ กลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการอบรมแบบเคลื่อนที่มากที่สุด ร้อยละ 100 การประเมินเจตคติต่อการช่วยฟื้นคืนชีพด้านบวกพบว่า การช่วยฟื้นคืนชีพเป็นสิ่งที่ประชาชนทุกคนควรรู้และต้องปฏิบัติได้ จากการวิจัยนี้ทำให้เกิดภาคีเครือข่ายการดูแลช่วยเหลือผู้ป่วยช่วยฟื้นคืนชีพในชุมชน มีรูปแบบการให้ความรู้ เกิดการพัฒนาคู่มือแนวปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ ดังนั้น จึงควรนำรูปแบบการอบรมนี้ไปใช้อย่างต่อเนื่องทุกปี และขยายผลนำไปใช้ในกลุ่มประชาชนต้นแบบอำเภอนาดูนต่อไป เพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้และทักษะดังกล่าวให้กว้างขวางขึ้น