ผลของแนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินต่อผลลัพธ์ทางคลินิกในงานจิตเวชฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

ปัญหาพฤติกรรมรุนแรงในสังคมเพิ่มมากขึ้น จากข้อมูลสถิติบนระบบคลังข้อมูลสุขภาพกระทรวงสารณสุข ของผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงในการก่อความรุนแรง พบว่าเข้ารับบริการสะสมตั้งแต่ปี 2559-2565 จำนวน 27,518 คน ผู้ก่อความรุนแรงประมาณร้อยละ 3 เป็นผู้ป่วยที่มีการวินิจฉัยโรคจิตเวชและยาเสพติด ซึ่งการทำให้ผู้ป่วยจิตเวชได้รับบริการรวดเร็ว ถูกต้องและปลอดภัยในงานจิตเวชฉุกเฉิน ผู้ป่วยต้องได้รับการคัดแยกที่ถูกต้องเหมาะสม เพื่อจำแนกผู้รับบริการและจัดลำดับให้ผู้ป่วยฉุกเฉินได้รับการปฏิบัติการฉุกเฉินตามลำดับความเร่งด่วนทางการแพทย์ฉุกเฉิน การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงประเมินผล และเปรียบเทียบอัตราการคัดแยกที่ถูกต้องระหว่างก่อนและหลังการใช้แนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วย จิตเวชฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่ Suan Prung emergency psychiatric triage (SPEPT) การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบ Implementation research กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) บุคลากรทีมปรับปรุงแนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน จำนวน 8 คน (2) บุคลากรผู้ใช้แนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน จำนวน 20 คน และ (3) ผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินที่มารับบริการในงานจิตเวชฉุกเฉิน จำนวน 500 คน โดยใช้แบบคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชเดิม คือ แนวปฏิบัติในการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินโรงพยาบาลสวนปรุงฉบับปี 2564 ในเดือนกรกฎาคม 2567 จำนวน 250 คน และใช้แบบ SPEPT ที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ ในเดือนสิงหาคม 2567 จำนวน 250 คน ผลการศึกษาพบว่า (1) การประเมินความแม่นยำ การคัดกรองผู้ป่วยที่ถูกคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกเดิม มีการคัดกรองผู้ป่วยถูกต้อง จำนวน 137 ราย จากจำนวน 250 รายคิดเป็นร้อยละ 54.80 มีการคัดกรองผู้ป่วยไม่ถูกต้อง จำนวน 113 ราย จากจำนวน 250 ราย คิดเป็นร้อยละ 45.20 ส่วนความแม่นยำการคัดกรองผู้ป่วยที่ถูกคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ มีการคัดกรองผู้ป่วยถูกต้อง จำนวน 204 ราย จากจำนวน 250 ราย คิดเป็นร้อยละ 81.60 คัดกรองผู้ป่วยไม่ถูกต้อง จำนวน 46 ราย จากจำนวน 250 ราย คิดเป็นร้อยละ 18.40 (2) ค่าสัดส่วนความแม่นยำการคัดกรองระหว่างผู้ป่วยที่ถูกคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกเดิมและผู้ป่วยที่ถูกคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินที่ปรับปรุงขึ้นใหม่ พบว่าผู้ป่วยที่ถูกคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินที่ปรับปรุงขึ้นใหม่มีสัดส่วนความแม่นยำในการคัดกรองสูงกว่าการคัดกรองโดยใช้แบบคัดแยกเดิมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) (3) ผลการปฏิบัติตามแนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน พบว่าจิตแพทย์และพยาบาลส่วนใหญ่ ปฏิบัติตามแนวปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง และ (4) ผลการศึกษาความพึงพอใจของบุคลากรผู้ใช้แนวปฏิบัติต่อการใช้แนวปฏิบัติการคัดแยกผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินในงานจิตเวชฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่ Suan Prung emergency psychiatric triage (SPEPT) พบว่า ความพึงพอใจในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.85 (SD=0.37) อยู่ในระดับมากที่สุด