อุบัติการณ์และปัจจัยที่มีผลต่อการเสียเลือดในระหว่างผ่าตัดกระดูกสันหลังในโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต

บทคัดย่อ

บทนำ: การผ่าตัดกระดูกสันหลังเป็นการผ่าตัดใหญ่ที่มีความเสี่ยงต่อการเสียเลือดปริมาณมากในระหว่างผ่าตัด งานวิจัยก่อนหน้านี้พบว่า ปัจจัยด้านผู้ป่วยและการผ่าตัดมีผลต่อการได้รับเลือดระหว่างผ่าตัดมากขึ้น เช่น อายุมาก เพศหญิง ASA class มากกว่า 2 ผ่าตัดหลายระดับ และระยะเวลาผ่าตัดนาน

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านผู้ป่วยและปัจจัยด้านการผ่าตัด เช่น การวินิจฉัยโรค ระดับกระดูกสันหลังที่ผ่าตัด ระยะเวลาผ่าตัด กับปริมาณการเสียเลือดมากกว่า 500 มิลลิลิตรและการได้รับเลือดระหว่างผ่าตัด

วิธีการศึกษา: เก็บข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยผ่าตัดกระดูกสันหลัง 300 รายจากใบบันทึกการให้ยาระงับความรู้สึก ได้แก่ ปัจจัยด้านผู้ป่วย การผ่าตัด ปริมาณการเสียเลือดระหว่างผ่าตัด การให้เลือดและองค์ประกอบของเลือด รายงานผลใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ ใช้การทดสอบ Chi-square, t-test, Odds ratio, 95% CI และ multivariate logistic regression analysis, p-value < 0.05 ถือว่ามีนัยสำคัญทางสถิติ

ผลการศึกษา: การเสียเลือดมากกว่า 500 มิลลิลิตรพบร้อยละ 26.33 ปัจจัยเสี่ยงต่อการเสียเลือดได้แก่ การผ่าตัดที่มีการใส่อุปกรณ์ยึดกระดูกสันหลัง (adjusted OR = 7.81, 95% CI = 2.74 - 22.24 , p = 0.03) การผ่าตัดระดับ thoracolumbar เปรียบเทียบกับระดับ cervical (adjusted OR = 16.82, 95% CI = 2.27 – 124.53 , p = 0.009) การผ่าตัดระดับ cervical ถึง upper thoracic เปรียบเทียบกับระดับ cervical (adjusted OR = 102.5, 95% CI = 7.81-1,344.27 , p = 0.001) ผ่าตัดระดับกระดูกสันหลังมากกว่า 3 ระดับ (adjusted OR = 4.03, 95% CI = 2.29 -7.08 , p = 0.024)  และระยะเวลาในการผ่าตัดนานกว่า 120 นาที (adjusted OR = 6.39, 95% CI = 3.27-12.48 , p = 0.001)

สรุปผลการศึกษา: การศึกษานี้พบผู้ป่วย 1ใน 4 รายมีการเสียเลือดมากกว่า 500 มิลลิลิตร ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียเลือดมาก ได้แก่ การผ่าตัดระดับ thoracolumbar ที่มีจำนวนระดับการผ่าตัดมากกว่า 3 ระดับ มีการใส่อุปกรณ์ยึดกระดูกสันหลังและระยะเวลาการผ่าตัดนานกว่า 120 นาที บุคลากรวิสัญญีควรเตรียมเลือดและองค์ประกอบของเลือดให้เพียงพอต่อการผ่าตัดกระดูกสันหลังโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง