ความชุกของภาวะรู้คิดบกพร่อง และความสัมพันธ์ระหว่างการใช้อินเทอร์เน็ตกับภาวะความรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองจังหวัดภูเก็ต

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรผู้สูงอายุซึ่งมาพร้อมปัญหาสุขภาพต่างๆ หนึ่งในนั้นคือภาวะสมองเสื่อม ซึ่งโรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะสมองเสื่อม (Dementia) ที่พบได้มากที่สุด

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษา (1) ความชุกของภาวะความรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยในผู้สูงอายุในชุมชนเมืองจังหวัดภูเก็ต (2) ความสัมพันธ์ของการใช้อินเตอร์เน็ตกับภาวะความรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองจังหวัดภูเก็ต (3) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองจังหวัดภูเก็ต

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบตัดขวาง ในผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปและเป็นกลุ่มติดสังคม ณ พื้นที่รพสต.ในจังหวัดภูเก็ต 3 แห่ง ในช่วงเดือนสิงหาคม 2566 จำนวน 190 คน โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามเกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพ แบบสอบถามการใช้อินเตอร์เน็ต แบบคัดกรองโรคซึมเศร้า 2Q, 8Q, 9Q แบบคัดกรองภาวะรู้คิดบกพร่อง Mini-Cog แบบคัดกรองภาวะรู้คิดบกพร่อง MoCA โดยเปรียบเทียบปัจจัยระหว่างผู้สูงอายุ 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มปกติ และกลุ่ม MCI วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของตัวแปรโดยใช้ Chi-square test และ multiple logistic regression ที่ p-value < 0.05

ผลการศึกษา: ความชุกของภาวะรู้คิดบกพร่องของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองจังหวัดภูเก็ต ร้อยละ 55.79 ในกลุ่มอายุ 60-69 ปีและ 70-79 ปี มีความชุกที่ใกล้เคียงกัน และเพิ่มมากขึ้น ในกลุ่มอายุมากกว่า 80 ปีขึ้นไป ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะรู้คิดบกพร่องอย่างมีนัยสำคัญเมื่อวิเคราะห์ปัจจัยรายคู่ ได้แก่ เพศ อายุ อาชีพ รายได้ และ ระดับการศึกษา การออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง และการใช้อินเตอร์เน็ต เมื่อวิเคราะห์แบบหลายตัวแปร (Multiple regression analysis) พบว่า มีเพียงปัจจัยเพศ และ อาชีพข้าราชการ ที่เป็นปัจจัยป้องกันการเกิดภาวะรู้คิดบกพร่อง โดยเพศหญิงเป็นปัจจัยเสี่ยงเพิ่มขึ้น 2.482 (P=0.032, 95%CI =1.082-5.650) อาชีพข้าราชการเป็นปัจจัยป้องกัน (P=0.034, 95%CI =0.036-0.880 )

สรุปผล: ความชุกของผู้มีภาวะรู้คิดบกพร่องของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองในจังหวัดภูเก็ต มีความชุกใกล้เคียงการศึกษาอื่นในพื้นที่เขตเมือง โดยมักพบภาวะรู้คิดบกพร่องในเพศหญิง และพบภาวะรู้คิดบกพร่องน้อยในกลุ่มอาชีพราชการ เป็นปัจจัยทำนายการเกิดภาวะรู้คิดบกพร่อง ในจังหวัดภูเก็ตยังพบผู้สูงอายุที่ใช้อินเตอร์เน็ตเป็นสัดส่วนที่สูง ทั้งนี้การใช้อินเตอร์เน็ตยังไม่สามารถทำนายการเกิดภาวะรุ้คิดบกพร่องในผู้สูงอายุได้