การพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ที่มีภาวะไตวายเฉียบพลันจากภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดและได้รับการรักษาด้วยวิธีขจัด Cytokine (Hemoperfusion: ฟอกสารพิษ): กรณีศึกษา
คำสำคัญ:
ไวรัสโคโรนา 2019,, ไตวายเฉียบพลัน,, Cytokine Storm,, ฟอกสารพิษบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ยังคงเป็นปัญหาทางสาธารณสุขทั่วโลก โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงซึ่งอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น ภาวะไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury: AKI) และภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) หนึ่งในกลไกสำคัญของภาวะนี้คือ พายุไซโตไคน์ (Cytokine Storm) ที่เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่รุนแรงเกินไป ทำให้เกิดความเสียหายต่ออวัยวะหลายระบบและเพิ่มอัตราการเสียชีวิต การใช้เทคนิค Hemoperfusion (การฟอกสารพิษเพื่อขจัดไซโตไคน์) ร่วมกับ Continuous Renal Replacement Therapy (CRRT) เป็นแนวทางที่อาจช่วยลดภาวะแทรกซ้อนและปรับปรุงอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยที่มีภาวะไตวายเฉียบพลันร่วมกับภาวะติดเชื้อรุนแรง
วัตถุประสงค์การวิจัย: (1) เพื่อศึกษาแนวทางการดูแลพยาบาลผู้ป่วยติดเชื้อ COVID-19 ที่มีภาวะไตวายเฉียบพลันจากภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (2) เพื่อประเมินผลของการรักษาด้วย Hemoperfusion และ CRRT ต่อการฟื้นตัวของไตและสภาวะทั่วไปของผู้ป่วย (3) เพื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์ของการรักษาในผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงและความรุนแรงของโรคแตกต่างกัน
ระเบียบวิธีการวิจัย: การศึกษานี้เป็นการศึกษาเฉพาะกรณี (Case Study) โดยคัดเลือกผู้ป่วยติดเชื้อ COVID-19 ที่มีภาวะไตวายเฉียบพลันจากภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดจำนวน 2 ราย ซึ่งเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต ระหว่างเดือนเมษายนถึงพฤษภาคม 2563 ข้อมูลที่ใช้ประกอบการศึกษาประกอบด้วย เวชระเบียนผู้ป่วย ประวัติทางคลินิก ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และแนวทางการพยาบาล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้แนวทางพยาบาลแบบองค์รวม โดยเน้นการดูแลระบบทางเดินหายใจ ระบบไหลเวียนโลหิต การควบคุมการติดเชื้อ และการฟื้นฟูภาวะไต
ผลการวิจัย: กรณีศึกษาที่ 1 เป็นผู้ป่วยชายอายุ 57 ปี ไม่มีโรคประจำตัว ได้รับการรักษาด้วย Hemoperfusion ร่วมกับ CRRT เป็นเวลา 4 วัน ผลการรักษาพบว่า ค่าการทำงานของไตดีขึ้น (Cr ลดลงจาก 2.39 mg/dL เป็น 1.59 mg/dL และ GFR เพิ่มขึ้นจาก 30.55 เป็น 47.48) ระดับการอักเสบลดลง ผู้ป่วยสามารถหย่าเครื่องช่วยหายใจและจำหน่ายออกจากโรงพยาบาลได้ในวันที่ 36 ของการรักษา กรณีศึกษาที่ 2 เป็นผู้ป่วยหญิงอายุ 64 ปี มีโรคประจำตัวเป็นความดันโลหิตสูงและภาวะซีด ได้รับการรักษาด้วย Hemoperfusion ร่วมกับ CRRT เป็นเวลา 5 วัน ผลการรักษาพบว่า ค่าการทำงานของไตไม่ดีขึ้น (Cr เพิ่มจาก 1.90 mg/dL เป็น 3.40 mg/dL และ GFR ลดลงจาก 27.47 เป็น 13.59) และมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบจากเครื่องช่วยหายใจ (Ventilator-Associated Pneumonia: VAP), Septic Shock และ ARDS ส่งผลให้ผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อการรักษาและเสียชีวิต
สรุปผล: การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า Hemoperfusion ร่วมกับ CRRT อาจช่วยฟื้นฟูการทำงานของไตและลดระดับการอักเสบในผู้ป่วยติดเชื้อ COVID-19 ที่มีภาวะไตวายเฉียบพลัน อย่างไรก็ตาม ปัจจัยด้านอายุ โรคร่วม และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ มีผลสำคัญต่อผลลัพธ์ของการรักษา พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการดูแลแบบองค์รวม โดยเฉพาะการเฝ้าระวังภาวะติดเชื้อ การสนับสนุนด้านจิตใจ และการจัดการภาวะแทรกซ้อน การศึกษานี้เป็นแนวทางในการพัฒนาการดูแลผู้ป่วย COVID-19 ที่มีภาวะไตวายเฉียบพลันให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นในอนาคต
References
Cheng, Y., Luo, R., Wang, K., Zhang, M., Wang, Z., Dong, L.,... & Xu, G. (2020). Kidney disease is associated with in-hospital death of patients with COVID-19. Kidney International, 97(5), 829-838.
Farkash, E. A., Wilson, A. M., & Jentzen, J. M. (2022). Ultrastructural evidence for direct renal infection with SARS-CoV-2. Journal of the American Society of Nephrology, 31(8), 1683-1687.
Ronco, C., Reis, T., & Husain-Syed, F. (2021). Management of acute kidney injury in patients with COVID-19. The Lancet Respiratory Medicine, 9(2), 134-146.
Sanders, J. M., Monogue, M. L., Jodlowski, T. Z., & Cutrell, J. B. (2021). Pharmacologic treatments for coronavirus disease 2019 (COVID-19): A review. JAMA, 323(18), 1824-1836.
Villa, G., Katz, N., Ronco, C., & Bellomo, R. (2021). Extracorporeal blood purification therapy for sepsis. Critical Care, 25(1), 197.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
