การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพแรงงานภาคการเกษตร ตำบลคอนกาม อำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ

Main Article Content

รุ่งเพชร ทัดเทียม

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1)สถานการณ์และรูปแบบการดูแลสุขภาพ2)พัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพ และ 3) ผลจากการพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพแรงงานภาคการเกษตร ประชากรเป้าหมายในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แรงงานภาคการเกษตร จำนวน 165 คน และ 2) กลุ่มเครือข่ายที่เกี่ยวข้องกับแรงงานภาคการเกษตร จำนวน 50 คน  เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย แบบสอบถาม แนวทางการสนทนากลุ่ม และแนวทางการสังเกต ดำเนินการศึกษา ระหว่างเดือน ธันวาคม 2566 – เมษายน 2567 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Paired Samples t-test และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (content analysis) ผลการศึกษาพบว่า  จากการสำรวจและประเมินความเสี่ยง ยังพบปัญหาจากการทำงาน และยังไม่มีรูปแบบการดูแลสุขภาพแรงงานภาคการเกษตรอย่างมีส่วนร่วมในระดับพื้นที่
ซึ่งต้องพัฒนารูปแบบตามสภาพปัญหาที่เปลี่ยนไป  โดยรูปแบบการดูแลสุขภาพแรงงานภาคการเกษตรที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ คือ 1) โครงสร้างรูปแบบที่เหมาะสมกับบริบทพื้นที่  2)กระบวนการประเมินความเสี่ยงจากการทำงาน 3) กระบวนการการดูแลสุขภาพทั้งเชิงรับและเชิงรุก และ4) การติดตามและประเมินผลอย่างมีส่วนร่วม ซึ่งค่าเฉลี่ยดูแลการสุขภาพแรงงานภาคการเกษตร ก่อน-หลังพัฒนารูปแบบ พบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value=0.001) โดยภายหลังการพัฒนารูปแบบแรงงานภาคการเกษตรดูแลสุขภาพมากกว่าก่อนการพัฒนารูปแบบ สรุปได้ว่า รูปแบบการดูแลสุขภาพที่พัฒนาขึ้น ทำให้กระบวนการการดูแลสุขภาพแบบมีส่วนร่วมของชุมชน เกิดผลลัพธ์เพื่อแก้ไขปัญหาความเสี่ยงจากการทำงานของแรงงานภาคการเกษตร

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อมกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. การศึกษาผลกระทบจาก การใช้สารเคมีอันตรายที่ใช้ในภาคเกษตร(ไกลโฟเสต) และค่าใช้จ่ายสาหรับการรักษาฟื้นฟูสุขภาพของ กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วยจากการใช้สารเคมีทางการเกษตร. [cited 2023 Aug 15]; Available from: https://ddc.moph.go.th/uploads/pu blish/1388720230220111053.pdf

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ. สรุปผลการดำเนินงานสาธารณสุขเครือข่ายบริการสุขภาพ CUP โรงพยาบาลขอนแก่น รอบ2 ปีงบประมาณ2565. ศรีสะเกษ: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ; 2565.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคอนกาม. สรุปผลการดำเนินงานสาธารณสุขปี 2565. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพตำบลคอนกาม; 2565.

World Health Organization. Ottawa charter for health promotion. In First International Conference on Health Promotion. Ottawa,Canada: World Health Organization; 1986.

Borg WR, Gall MD. Educational Research: An Introduction (4 th Ed.).New York,Ny: Longman, Inc; 1983.

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. ความเสี่ยงจากการทำงานของแรงงานนอกระบบ. กระทรวงสาธารณสุข. นนทบุรี; 2558.

พชรพร ครองยุทธ และอดิเรก เร่งมานะวงษ์. การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพแรงงานนอกระบบ ภาคการเกษตรในช่วงชีวิตวิถีใหม่ (New Normal) จังหวัดขอนแก่น. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและ อนามัยสิ่งแวดล้อม 2564; 44(1): 78-89.

วรารัตน์ สังวะลีและคณะ. การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ตำบลเชียงใหม่ อำเภอโพธิ์ชัย จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารมหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล 2567; 37(1): 52-67.

กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. การศึกษาผลกระทบจาก การใช้สารเคมีอันตรายที่ใช้ในภาคเกษตร(ไกลโฟเสต) และค่าใช้จ่ายสำหรับการรักษาฟื้นฟูสุขภาพของ กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วยจากการใช้สารเคมีทางการเกษตร. [cited 2023 March 23]; Available from: https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1388720230220111053.pdf

เจษฎากร โนอินทร์ และธรณินทร์ เสนานิมิต. การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของ ชุมชนในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปเกษตรอินทรีย์บางกระทุ่ม. วารสารศูนย์การพัฒนาเรียนรู้สมัยใหม่ 2567; 9(6): 197-211.