ผลของการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยจันทร์ ตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ

Main Article Content

สายสมร ศรีคราม
สุคนธ์ทิพย์ อรุณกมลพัฒน์. ปร.ด.

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยจันทร์ ตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 2 กลุ่ม กลุ่มละ 60  คน กลุ่มทดลองได้แก่กลุ่มผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ที่อาศัยอยู่ในเขตรับผิดชอบของเขตโรงพยาบาลส่งเสริมเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษและกลุ่มเปรียบเทียบ ได้แก่ ผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ที่อาศัยอยู่ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหลักหิน ตำบลบักดอง อำเภอขุนหาญ  จังหวัดศรีสะเกษ โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับโปรแกรมการดูแลสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข ระยะเวลา 10 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 2 ครั้ง ก่อนและหลังการทดลอง ระหว่างเดือน ธันวาคม 2567 ถึง กุมภาพันธ์ 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนานำเสนอด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มัธยฐาน เปรียบเทียบผลต่างของคะแนนเฉลี่ยของตัวแปรระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ Independent t-test กำหนดนัยสำคัญที่ระดับ 0.05


           ผลการศึกษาพบว่าผลต่างคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรงของโรค การเห็นคุณค่าในตัวเองของผู้สูงอายุ การสนับสนุนทางสังคม การมีส่วนร่วมในการสนับสนุนการปฏิบัติตัวของผู้สูงอายุ ของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และระดับคะแนนเฉลี่ยของภาวะซึมเศร้า ของกลุ่มทดลองต่ำกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากผลการทดลองแสดงว่าโปรแกรมที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นสามารถสร้างสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ ได้ผลตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศรีคราม ส., & อรุณกมลพัฒน์. ปร.ด. ส. (2025). ผลของการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยจันทร์ ตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 4(1), p. 301–315. สืบค้น จาก https://he03.tci-thaijo.org/index.php/SJRH/article/view/4157
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุ ณ วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2562 แยกตามตำบล.(ออนไลน์). แหล่งที่มา :

http://www.dop.go.th/th/know/1/238. 2562.

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2565). แผนกลยุทธ์กรมกิจการผู้สูงอายุ พ.ศ.2560- 2564. กรุงเทพมหานคร :

เทพเพ็ญวานิสย์.

กรมสุขภาพจิต. (2559). แผนยุทธศาสตร์กรมสุขภาพจิตในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564).นนทบุรี: สำนักยุทธศาสตร์สุขภาพจิต.

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.(2550).แบบประเมินความเครียด กรมสุขภาพจิต (SPST-20). (ออนไลน์).

แหล่งที่มา : http://envocc.ddc.moph.go.th./contents/view/697. 2550.

กรมสุขภาพจิต.(2558).คู่มือความสุข 5 มิติสำหรับผู้สูงอายุ ฉบับปรับปรุง. กรมสุขภาพจิต, กระทรวงสาธารณสุข.

โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด;102 หน้า.

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.(2567).ข้อมูล Blue books สมุดบันทึกสุขภาพของผู้สูงอายุ กรมอนามัย

สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์

https://bluebook.anamai.moph.go.th/,2567

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.(2567).ข้อมูลโปรแกรม 3 C กรมอนามัย,2567. สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12

พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์ https://ltc.anamai.moph.go.th/.

กระทรวงสาธารณสุข. แบบรายงานการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี 2562. (ออนไลน์).

แหล่งที่มา: http://bie.moph.go.th/e-insreport/file_report/2019-02-12- 09-06-13-11.doc. 2562.กฤษฎนัย ศรีใจ.(2566).รูปแบบการป้องกันความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุเขตเมือง.

วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิตมหาวิทยาลัยนเรศวร.จำนวน 214 หน้า.

วิชัย เอกพลากร. รายงานการส ารวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 4 ฉบับ "สุขภาพ

เด็ก พ.ศ. 2551-52, นนทบุรี: บริษัท เดอะ กราพิโก ซิสเต็มส์ จ ากัด; 2551

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ.(2567).ข้อมูลการบริหารจัดการHDC สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด

ศรีสะเกษ.สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์

https://hdc.moph.go.th/ssk/public/standard-report- tail/953a2fc648be8ce76a8115fbb955bb51.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์.(2567).สรุปรายงานการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุประจำปี 2567

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ.

สุชีรา ภัทรายุตวรรน์ (2545). คู่มือการวัดทางจิตวิทยา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์เมดิคัลมีเดีย.

สุวิทย์ เจริญศักดิ์. (2559). การดูแลสุขภาพจิตผู้สูงอายุ. เข้าถึงได้จาก http://www.hiso.or.th/hiso5/

healthy/news3_9.php?m=4

สุวิทย์ เจริญศักดิ์,กอบหทัย สิทธิรณฤทธิ์, ธีรศักดิ์ สาตรา,วีรศักดิ์ เมืองไพศาล,วราลักษณ์ ศรีนนท์ประเสริฐ.(2561).

ความชุกของโรคจิตเวชในผู้ป่วยสูงอายุ คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและผู้ดูแลและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง,วารสารสมาคม

จิตแพทย์แห่งประเทศไทยปีที่63 ฉบับที่1,มกราคม - มีนาคม 2561,P 89-98.

สายพิณ ยอดกุล,และจิตภินันท์ ศรีจักรโคตร. (2555). ปัจจัยท านายภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังที่เข้ารับการรักษาใน

โรงพยาบาลบุรีรัมย์. วารสารสมาคมพยาบาลสาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 33(3), 50-57.

สงกรานต์ กลั่นด้วง. (2548). การประยุกต์ใช้ the take PRIDE program ในการกำกับตนเองในผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2

โรงพยาบาลขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิตสาขาสุขศึกษาและการส่งเสริมสุขศึกษา

บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ธนัชชพร ปักษาพันธ์,& สุคนธ์ทิพย์ บัวแดง.(2024).การพัฒนารูปแบบการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุโดยกระบวนการ

มีส่วนร่วมของชุมชน ในเขตตำบลนาตาล อำเภอนาตาล จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพ

ศรีสะเกษ, 3(2), p. 24–38.

รุจิวรรณ สอนสมภาร,(2561).แนวทางการส่งเสริมเพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุอำเภอครบุรีจังหวัดนครราชสีมา.

วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพจังหวัดนครราชสีมา.สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา.ปีที่ 4 ฉบับที่ 1.

มกราคม-มิถุนายน 2561.P 77-89.

วัลยา ตูพานิช.(2566)รูปแบบการป้องกันความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคไม่

ติดต่อเรื้อรัง.วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ชาฤทธิ์ วรวิชญพงศ์จิราพร เกศพิช,ญวัฒนา.(2557).ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบ

ครอบครัวมีส่วนร่วมต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารพยาบาลตํารวจ.

ปีที่ 6 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2557.P16-32.

Beck A.T. (1967). Depression: Clinic, experimental and theoretical aspects. New York:

Hoeber Medical Division.

Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F., & Emery, G. (1997). Cognitive therapy of depression.

New York: The Guilford Press.

Blazer, D. G. (2003). Depression in late life: Review and commentary. Journal of Gerontology:

Medical Sciences, 58(3), M249-M265. https://doi.org/10.1093/gerona/58.3.M249

Chiu, E., Chaaya, M., & Sibai, A. (2018). Depression in older adults: An overview of psychosocial

risk factors and evidence-based interventions. International Journal of Geriatric Psychiatry,

(6), 797-808. https://doi.org/10.1002/gps.4867

Department of Mental Health. (2021). Thailand mental health report 2021. Ministry of Public

Health.

Kelley Orth U, Robins RW, Trzesniewski KH, Maes J. Schmitt M. Low self-esteem is a psucho.

; 118(3): 472-8.

Fiske, A., Wetherell, J. L., & Gatz, M. (2009). Depression in older adults. Annual Review of Clinical

Psychology, 5, 363-389. https://doi.org/10.1146/annurev.clinpsy.032408.153621

Geda, Y. E., Roberts, R. O.,Knopman, D.S.,Christianson,T. J. H., Pankratz,V. S., Ivnik, R. J.,

Boeve,B. F.,Tangalos, E. G., Petersen, R. C., & Rocca, W. A. (2006). Depression, Apo

lipoprotein E genotype, and the incidence of mild cognitive impairment: A prospective

cohort tudy. Archives of Neurology, 63(3), 435-440.

https://doi.org/10.1001/archneur.63.3.435

Jitapunkul, S., & Wivatvanit, S. (2018). Prevalence and risk factors of depression among Thai

elderly. Asian Journal of Psychiatry, 36, 20-25. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2018.06.007

Lemeshow, S. (1990). Adequacy of sample size in health studies. New York: J. Wiley for the

World Health Organization.

National Institute for Health and Clinical Excellence. Delirium: diagnosis, prevention and

management (clinical guideline 103). Published July 2010. Accessed at

www.nice.org.uk/nicemedia/live/13060/ 49909/49909.pdf on 3 May 2011

Suwanno, J., Pannarunothai, S., & Phanasathit, M. (2020). Community-based social support and

depression in elderly Thai people. Journal of Aging and Health, 32(5-6), 355-369.

https://doi.org/10.1177/0898264319855632

World Health Organization. (2015). Thinking healthy: a manual for psychosocial

management of perinatal depression, WHO generic field-trial version 1.0, 2015 (No.

WHO/MSD/MER/15.1).

.United Nations. (2017). World population prospects: The 2017 revision - Key Findings and

Advance Tables.World Health Organization. (2017). World Health Day 2017 –

Depression: let's talk.

https://www.who.int/news-room/events/detail/2017/04/07/default-calendar/world-

health-day-2017.

Word Health Organization. (2018). Depression. [cited 30 January 2019]. Available from:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression

Word Health Organization. (2017). Depression. [cited 31 January 2019]. Available from:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression.

World health organization. (2019). Depression [cited 30 March 2019]. Available from:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression