ผลของการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยจันทร์ ตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยจันทร์ ตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 2 กลุ่ม กลุ่มละ 60 คน กลุ่มทดลองได้แก่กลุ่มผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ที่อาศัยอยู่ในเขตรับผิดชอบของเขตโรงพยาบาลส่งเสริมเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษและกลุ่มเปรียบเทียบ ได้แก่ ผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ที่อาศัยอยู่ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหลักหิน ตำบลบักดอง อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับโปรแกรมการดูแลสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข ระยะเวลา 10 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 2 ครั้ง ก่อนและหลังการทดลอง ระหว่างเดือน ธันวาคม 2567 ถึง กุมภาพันธ์ 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนานำเสนอด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มัธยฐาน เปรียบเทียบผลต่างของคะแนนเฉลี่ยของตัวแปรระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ Independent t-test กำหนดนัยสำคัญที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่าผลต่างคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรงของโรค การเห็นคุณค่าในตัวเองของผู้สูงอายุ การสนับสนุนทางสังคม การมีส่วนร่วมในการสนับสนุนการปฏิบัติตัวของผู้สูงอายุ ของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และระดับคะแนนเฉลี่ยของภาวะซึมเศร้า ของกลุ่มทดลองต่ำกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากผลการทดลองแสดงว่าโปรแกรมที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นสามารถสร้างสร้างการมีส่วนร่วมและแรงสนับสนุนทางสังคมในการป้องกันภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ ได้ผลตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูล (เขียนข้อกำหนด)
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุ ณ วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2562 แยกตามตำบล.(ออนไลน์). แหล่งที่มา :
http://www.dop.go.th/th/know/1/238. 2562.
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2565). แผนกลยุทธ์กรมกิจการผู้สูงอายุ พ.ศ.2560- 2564. กรุงเทพมหานคร :
เทพเพ็ญวานิสย์.
กรมสุขภาพจิต. (2559). แผนยุทธศาสตร์กรมสุขภาพจิตในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564).นนทบุรี: สำนักยุทธศาสตร์สุขภาพจิต.
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.(2550).แบบประเมินความเครียด กรมสุขภาพจิต (SPST-20). (ออนไลน์).
แหล่งที่มา : http://envocc.ddc.moph.go.th./contents/view/697. 2550.
กรมสุขภาพจิต.(2558).คู่มือความสุข 5 มิติสำหรับผู้สูงอายุ ฉบับปรับปรุง. กรมสุขภาพจิต, กระทรวงสาธารณสุข.
โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด;102 หน้า.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.(2567).ข้อมูล Blue books สมุดบันทึกสุขภาพของผู้สูงอายุ กรมอนามัย
สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์
https://bluebook.anamai.moph.go.th/,2567
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.(2567).ข้อมูลโปรแกรม 3 C กรมอนามัย,2567. สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12
พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์ https://ltc.anamai.moph.go.th/.
กระทรวงสาธารณสุข. แบบรายงานการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี 2562. (ออนไลน์).
แหล่งที่มา: http://bie.moph.go.th/e-insreport/file_report/2019-02-12- 09-06-13-11.doc. 2562.กฤษฎนัย ศรีใจ.(2566).รูปแบบการป้องกันความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุเขตเมือง.
วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิตมหาวิทยาลัยนเรศวร.จำนวน 214 หน้า.
วิชัย เอกพลากร. รายงานการส ารวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 4 ฉบับ "สุขภาพ
เด็ก พ.ศ. 2551-52, นนทบุรี: บริษัท เดอะ กราพิโก ซิสเต็มส์ จ ากัด; 2551
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ.(2567).ข้อมูลการบริหารจัดการHDC สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด
ศรีสะเกษ.สืบค้นออนไลน์ วันที่ 12 พฤศจิกายน 2567 จากเวปไซค์
https://hdc.moph.go.th/ssk/public/standard-report- tail/953a2fc648be8ce76a8115fbb955bb51.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์.(2567).สรุปรายงานการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุประจำปี 2567
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยจันทร์ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ.
สุชีรา ภัทรายุตวรรน์ (2545). คู่มือการวัดทางจิตวิทยา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์เมดิคัลมีเดีย.
สุวิทย์ เจริญศักดิ์. (2559). การดูแลสุขภาพจิตผู้สูงอายุ. เข้าถึงได้จาก http://www.hiso.or.th/hiso5/
healthy/news3_9.php?m=4
สุวิทย์ เจริญศักดิ์,กอบหทัย สิทธิรณฤทธิ์, ธีรศักดิ์ สาตรา,วีรศักดิ์ เมืองไพศาล,วราลักษณ์ ศรีนนท์ประเสริฐ.(2561).
ความชุกของโรคจิตเวชในผู้ป่วยสูงอายุ คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและผู้ดูแลและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง,วารสารสมาคม
จิตแพทย์แห่งประเทศไทยปีที่63 ฉบับที่1,มกราคม - มีนาคม 2561,P 89-98.
สายพิณ ยอดกุล,และจิตภินันท์ ศรีจักรโคตร. (2555). ปัจจัยท านายภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคเรื้อรังที่เข้ารับการรักษาใน
โรงพยาบาลบุรีรัมย์. วารสารสมาคมพยาบาลสาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 33(3), 50-57.
สงกรานต์ กลั่นด้วง. (2548). การประยุกต์ใช้ the take PRIDE program ในการกำกับตนเองในผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2
โรงพยาบาลขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิตสาขาสุขศึกษาและการส่งเสริมสุขศึกษา
บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ธนัชชพร ปักษาพันธ์,& สุคนธ์ทิพย์ บัวแดง.(2024).การพัฒนารูปแบบการป้องกันภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุโดยกระบวนการ
มีส่วนร่วมของชุมชน ในเขตตำบลนาตาล อำเภอนาตาล จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพ
ศรีสะเกษ, 3(2), p. 24–38.
รุจิวรรณ สอนสมภาร,(2561).แนวทางการส่งเสริมเพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุอำเภอครบุรีจังหวัดนครราชสีมา.
วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพจังหวัดนครราชสีมา.สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา.ปีที่ 4 ฉบับที่ 1.
มกราคม-มิถุนายน 2561.P 77-89.
วัลยา ตูพานิช.(2566)รูปแบบการป้องกันความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคไม่
ติดต่อเรื้อรัง.วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ชาฤทธิ์ วรวิชญพงศ์จิราพร เกศพิช,ญวัฒนา.(2557).ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบ
ครอบครัวมีส่วนร่วมต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารพยาบาลตํารวจ.
ปีที่ 6 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2557.P16-32.
Beck A.T. (1967). Depression: Clinic, experimental and theoretical aspects. New York:
Hoeber Medical Division.
Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F., & Emery, G. (1997). Cognitive therapy of depression.
New York: The Guilford Press.
Blazer, D. G. (2003). Depression in late life: Review and commentary. Journal of Gerontology:
Medical Sciences, 58(3), M249-M265. https://doi.org/10.1093/gerona/58.3.M249
Chiu, E., Chaaya, M., & Sibai, A. (2018). Depression in older adults: An overview of psychosocial
risk factors and evidence-based interventions. International Journal of Geriatric Psychiatry,
(6), 797-808. https://doi.org/10.1002/gps.4867
Department of Mental Health. (2021). Thailand mental health report 2021. Ministry of Public
Health.
Kelley Orth U, Robins RW, Trzesniewski KH, Maes J. Schmitt M. Low self-esteem is a psucho.
; 118(3): 472-8.
Fiske, A., Wetherell, J. L., & Gatz, M. (2009). Depression in older adults. Annual Review of Clinical
Psychology, 5, 363-389. https://doi.org/10.1146/annurev.clinpsy.032408.153621
Geda, Y. E., Roberts, R. O.,Knopman, D.S.,Christianson,T. J. H., Pankratz,V. S., Ivnik, R. J.,
Boeve,B. F.,Tangalos, E. G., Petersen, R. C., & Rocca, W. A. (2006). Depression, Apo
lipoprotein E genotype, and the incidence of mild cognitive impairment: A prospective
cohort tudy. Archives of Neurology, 63(3), 435-440.
https://doi.org/10.1001/archneur.63.3.435
Jitapunkul, S., & Wivatvanit, S. (2018). Prevalence and risk factors of depression among Thai
elderly. Asian Journal of Psychiatry, 36, 20-25. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2018.06.007
Lemeshow, S. (1990). Adequacy of sample size in health studies. New York: J. Wiley for the
World Health Organization.
National Institute for Health and Clinical Excellence. Delirium: diagnosis, prevention and
management (clinical guideline 103). Published July 2010. Accessed at
www.nice.org.uk/nicemedia/live/13060/ 49909/49909.pdf on 3 May 2011
Suwanno, J., Pannarunothai, S., & Phanasathit, M. (2020). Community-based social support and
depression in elderly Thai people. Journal of Aging and Health, 32(5-6), 355-369.
https://doi.org/10.1177/0898264319855632
World Health Organization. (2015). Thinking healthy: a manual for psychosocial
management of perinatal depression, WHO generic field-trial version 1.0, 2015 (No.
WHO/MSD/MER/15.1).
.United Nations. (2017). World population prospects: The 2017 revision - Key Findings and
Advance Tables.World Health Organization. (2017). World Health Day 2017 –
Depression: let's talk.
https://www.who.int/news-room/events/detail/2017/04/07/default-calendar/world-
health-day-2017.
Word Health Organization. (2018). Depression. [cited 30 January 2019]. Available from:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
Word Health Organization. (2017). Depression. [cited 31 January 2019]. Available from:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression.
World health organization. (2019). Depression [cited 30 March 2019]. Available from: