การพัฒนาการจัดบริการการดูแลระยะยาวสำหรับผู้ป่วยและผู้สงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของโรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตำบลหนองหว้า อำเภอเบญจลักษณ์ จังหวัดศรีสะเกษ

Main Article Content

รัตติยา รอดคำทุย, พย.บ.

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์และความต้องการบริการการดูแลระยะยาว 2) วิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดบริการ 3) พัฒนารูปแบบการจัดบริการที่เหมาะสม 4) ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบที่พัฒนาขึ้น และ 5) เสนอแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืน การวิจัยใช้รูปแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ดำเนินการเป็น 3 ระยะ ใช้เวลา 9 เดือน กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้ป่วยและผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง 68 คน ผู้ดูแลในครอบครัว 68 คน บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข 8 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ รวม 30-40 คน


ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 60.30) อายุมากกว่า 50 ปี (ร้อยละ 92.60) มีภาวะพึ่งพิงในระดับรุนแรง (ร้อยละ 47.06) และสมบูรณ์ (ร้อยละ 26.47) การวิจัยได้พัฒนา "รูปแบบการดูแลระยะยาวแบบบูรณาการในชุมชน (Community-Integrated Long-term Care Model)" ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก คือ 1) ศูนย์ประสานงานการดูแลระยะยาว 2) ทีมดูแลระยะยาวแบบสหวิชาชีพ 3) บริการเยี่ยมบ้านแบบครอบคลุม 4) ระบบสนับสนุนครอบครัวและชุมชน และ 5) ระบบข้อมูลและการติดตามผลการประเมินประสิทธิผลพบว่า คะแนน Barthel Index เพิ่มขึ้นจาก 42.35 เป็น 58.24 คะแนน (p<0.001) คุณภาพชีวิตโดยรวมเพิ่มขึ้นจาก 2.41 เป็น 3.22 (p<0.001) ภาระผู้ดูแลลดลงจาก 3.25 เป็น 2.18 (p<0.001) การนอนโรงพยาบาลและการใช้บริการฉุกเฉินลดลงร้อยละ 50.0 บริการเยี่ยมบ้านเพิ่มขึ้นร้อยละ 740.0 รูปแบบมีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ด้วยอัตราผลตอบแทน 2.45:1 รูปแบบการดูแลระยะยาวแบบบูรณาการในชุมชนมีประสิทธิผลในการปรับปรุงสถานการณ์การดูแลผู้ป่วยและผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง และสามารถนำไปขยายผลในพื้นที่อื่นที่มีบริบทคล้ายคลึงกันได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
รอดคำทุย, พย.บ. ร. (2025). การพัฒนาการจัดบริการการดูแลระยะยาวสำหรับผู้ป่วยและผู้สงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของโรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตำบลหนองหว้า อำเภอเบญจลักษณ์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 4(2), p. 158–177. สืบค้น จาก https://he03.tci-thaijo.org/index.php/SJRH/article/view/4461
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

บุหลัน สุขเกษม และคณะ. (2565). สถานการณ์ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในเขตรับผิดชอบของศูนย์สุขภาพชุมชนเขตเมือง โรงพยาบาลศรีสะเกษ. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาลศรีสะเกษ.

ชุลีพร อร่ามเนตร. (2567). สังคมผู้สูงอายุไทย: แนวโน้มและความท้าทาย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2567). คู่มือการดูแลระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2565). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. นนทบุรี: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองหว้า. (2565). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุประจำปี 2565. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองหว้า.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2567). ระบบการดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเบญจลักษ์. (2567). แผนพัฒนาท้องถิ่นอำเภอเบญจลักษ์ พ.ศ. 2566-2570. ศรีสะเกษ: สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเบญจลักษ์.

สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดศรีสะเกษ. (2567). รายงานสถานการณ์การพัฒนาชุมชนจังหวัดศรีสะเกษ. ศรีสะเกษ: สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดศรีสะเกษ.

Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357.

Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2017). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.

House, J. S. (1981). Work stress and social support. Reading, MA: Addison-Wesley.

Kemmis, S., & McTaggart, R. (2007). Participatory action research: Communicative action and the public sphere. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Strategies of qualitative inquiry (3rd ed., pp. 271-330). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.

McKnight, J., & Kretzmann, J. (1993). Building communities from the inside out. Chicago: ACTA Publications.

Pearlin, L. I., Mullan, J. T., Semple, S. J., & Skaff, M. M. (1990). Caregiving and the stress process: An overview of concepts and their measures. The Gerontologist, 30(5), 583-594.

Reeves, S., Perrier, L., Goldman, J., Freeth, D., & Zwarenstein, M. (2010). Interprofessional education: Effects on professional practice and healthcare outcomes (update). Cochrane Database of Systematic Reviews, (3), CD002213.

Stuck, A. E., Egger, M., Hammer, A., Minder, C. E., & Beck, J. C. (2002). Home visits to prevent nursing home admission and functional decline in elderly people: Systematic review and meta-regression analysis. JAMA, 287(8), 1022-1028.

Urban Creature. (2566). การเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงอายุระดับสุดยอด. กรุงเทพฯ: Urban Creature Publishing.

Wagner, E. H., Austin, B. T., Davis, C., Hindmarsh, M., Schaefer, J., & Bonomi, A. (2001). Improving chronic illness care: Translating evidence into action. Health Affairs, 20(6), 64-78.

Wallerstein, N., Duran, B., Oetzel, J. G., & Minkler, M. (Eds.). (2017). Community-based participatory research for health: Advancing social and health equity (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.

Wikipedia. (2567). อำเภอเบญจลักษ์. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2567, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/อำเภอเบญจลักษ์

Wikipedia. (2567). โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. สืบค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2567, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล