ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนทางระบบหัวใจและหลอดเลือดหลังการให้ยาระงับความรู้สึกของผู้ป่วยวัยผู้ใหญ่ ในห้องพักฟื้น โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การผ่าตัดและให้ยาระงับความรู้สึก มีผลกระทบโดยตรงต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ต่อเนื่องและรุนแรงได้ถึงช่วงหลังการผ่าตัด

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดอุบัติการณ์ภาวะแทรกซ้อนทางทางระบบหัวใจและหลอดเลือดของผู้ป่วยวัยผู้ใหญ่ในห้องฟักฟื้น

วิธีการศึกษา: เก็บข้อมูลย้อนหลังจากใบบันทึกการให้ยาระงับความรู้สึก ได้แก่ ปัจจัยด้านผู้ป่วย การผ่าตัด การให้ยาระงับความรู้สึก และปัจจัยในห้องพักฟื้น จากกลุ่มตัวอย่าง 532 ราย รายงานผลด้วยร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย Chi-square test, Odds ratio, 95% CI และ multivariate logistic regression analysis, p-value < 0.05 ถือว่ามีนัยสำคัญทางสถิติ

ผลการศึกษา: พบความดันโลหิตสูง ร้อยละ 80.60 ความดันโลหิตต่ำ ร้อยละ 11.19 หัวใจเต้นเร็ว ร้อยละ 8.21 ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ร้อยละ 0.37 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้แก่ อายุที่มากขึ้น ช่วงอายุ 40-64 ปี (adjusted OR = 1.99, 95% CI = 1.13 - 3.51, p = 0.017) อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 65 ปี (adjusted OR = 2.22, 95% CI = 1.09 - 4.51, p = 0.027) ASA physical status class 3-4 (adjusted OR = 2.48, 95% CI = 1.42 – 4.32, p = 0.001) โรคเบาหวาน (adjusted OR = 2.38, 95% CI = 1.22 – 4.61, p = 0.011) ผ่าตัดทางเดินหายใจ (adjusted OR = 5.95, 95% CI = 1.43 – 24.7, p = 0.014) อยู่ห้องพักฟื้นนานมากกว่าหรือเท่ากับ 1 ชั่วโมง (adjusted OR = 2.45, 95% CI = 1.41 – 4.27, p = 0.002) ภาวะปวดหลังผ่าตัด (adjusted OR = 88.48, 95% CI = 26.99 – 290.08, p = 0.001) และภาวะหนาวสั่น (adjusted OR = 21.39, 95% CI = 2.47 – 185.28, p = 0.005)

สรุปผลการศึกษา: ปัจจัยเสี่ยงที่เป็นสาเหตุหลักของภาวะแทรกซ้อนทางระบบหัวใจและหลอดเลือดที่พบในห้องพักฟื้น ได้แก่ อายุที่มากขึ้น โรคเบาหวาน ASA physical status class 3-4 ภาวะปวดหลังผ่าตัด และภาวะหนาวสั่น ภาวะแทรกซ้อนและปัจจัยเสี่ยงที่ไม่ได้รับการดูแลแก้ไขอย่างถูกต้องทันท่วงที อาจส่งเสริมให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่อเนื่องที่รุนแรงขึ้น เช่น ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ดังนั้นบุคลากรวิสัญญีควรวางแผน ประเมินผู้ป่วย ให้ยาระงับความรู้สึก ดูแลในห้องพักฟื้น และให้ยาระงับปวดอย่างเหมาะสมกับผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง เพื่อลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนดังกล่าว