คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมหลังได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว
คำสำคัญ:
คุณภาพชีวิต,, ผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม,, ผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอวบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: เพื่อรักษาการเคลื่อนไหว ลดความไม่สบาย และหลีกเลี่ยงความบกพร่อง ผู้ที่มีปัญหาเรื่องกระดูกสันหลังส่วนเอวต้องมีคุณภาพชีวิตที่ดี การกายภาพบำบัด การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต และการจัดการความเจ็บปวดอย่างมีประสิทธิผลจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานประจำวันและความเป็นอยู่โดยรวม
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมหลังได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว
วิธีการศึกษา: ดำเนินการวิจัยด้วยการศึกษาเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมหลังได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว ที่มารับบริการตรวจรักษาติดตามอาการตามนัด ณ คลินิกศัลยกรรมกระดูก แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต ในช่วงระหว่างที่เก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนมีนาคม พ.ศ. 2567 ถึง เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2567 จำนวน 91 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบ สอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลก ชุดย่อ ฉบับภาษาไทย แบบสอบถามวัดภาวะวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า และแบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และศึกษาความสัมพันธ์ด้วยการทดสอบไคสแควร์
ผลการศึกษา: พบว่า (1) คะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (M = 89.18, S. = 12.90) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า อยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน โดยคุณภาพชีวิตด้านสิ่งแวดล้อม มีคะแนนเฉลี่ยสูงที่สุด (M = 27.70, SD = 4.20) รองลงมา คือ ด้านร่างกาย (M = 22.80, SD = 4.10) และด้านจิตใจ (M = 21.70, SD = 3.30) สำหรับด้านที่น้อยที่สุด คือ ด้านสัมพันธภาพทางสังคม (M = 9.70, S.D. = 1.90) (2) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมหลังได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล (อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา ความเพียงพอของรายได้ การปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน) และ ปัจจัยด้านจิตสังคม (ภาวะซึมเศร้า ภาวะวิตกกังวล และการสนับสนุนทางสังคม)
สรุปผล: การศึกษาครั้งนี้ แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการได้รับการรักษาด้วยวิธีการผ่าตัดต่อคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ป่วยกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม สามารถนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาระบบการดูแลต่อเนื่องเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้แก่ผู้ป่วยผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว อย่างไรก็ตามการศึกษาครั้งต่อไป ควรมีการศึกษาวิจัยคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเพิ่มเติมตั้งแต่ระยะก่อนการผ่าตัด เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัด
References
Kobayashi K, Ando K, Nishida Y, Ishiguro N, Imagama S. Epidemiological trends in spine surgery over 10 years in a multicenter database. European Spine Journal 2018;27(8):1698-703.
ธิราวรรณ เชื้อตาเล็ง, พัชรี บุตรแสนโคตร, ชลเวช ชวศิริ. ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยกระดูกสันหลังเสื่อม. ว.สภาการพยาบาล 2560;32(3):78-90.
สุวรรณี ชอบการไร่, วัลย์ลดา ฉันท์เรืองวณิชย์, อรพรรณ โตสิงห์, ธเนศ วรรธนอภิสิทธิ์. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยกระดูกสันหลังเสื่อมที่ได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว. ว.สภาการพยาบาล 2556;28(3):68-79.
Wang JXY, Kaplar Z, Deng M, Leung SCJ. Lumbar degenerative spondylolisthesis epidemiology: A systematic review with a focus on gender-specific and age-specific prevalence. Journal of Orthopedic Translation 2017;1(11):39-52.
Deyo RA. Epidemiology of spinal surgery: Rates and trends. Clinical Orthopaedics and Related Research 2007;443(2):139-46.
ลัดดาวัลย์ หิมคุณ, สุพร ดนัยดุษฎีกุล, นภาพร วาณิชย์กุล, ชลเวช ชวศิริ. ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตผู้ป่วย หลังผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว. Journal of Nursing Science 2560;35(3):82-93.
Hong JH, Lee MY, Jung SW, Lee SY. Does spinal stenosis correlate with MRI findings and pain, psychological factors, and quality of life? Korean J Anesthesio 2015;68(5):481-7.
Kaptan H, Yalcin SE, Kasimcan O. Correlation of low back pain caused by lumbar spinal stenosis and depression in women: a clinical study. Arch Orthop Trauma Surg 2012;132(7):963-7.
Ozdemira E, Paker N, Bugdaycia D, Demircioglu TD. Quality of life and related factors in degenerative lumbar spinal stenosis: A controlled study. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation 2015;28(4):749-53.
Darzia MT, Pourhadib S, Hosseinzadehc S, Ahmadid MH, Dadiane M. Comparison of quality of life in low back pain patients and healthy subjects by using WHOQOL-BREF. Journal of Back and Musculoskeletal 2014;27(4):507-12.
อมรรัตน์ แสงใสแก้ว, พัชนี สมกำลัง. การประยุกต์ใช้แนวคิดการพยาบาลแบบองค์รวมในผู้ป่วยหลังผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม ฉบับการประชุมวิชาการครบรอบ 25 ปี 2561;25(1):203-8.
Dobran M, Nasi D, Gladi M, Marinelli M, Mancini F, Iacoangeli M, et al. Clinical and psychological outcome after surgery for lumbar spinal stenosis: A prospective observational study with analysis of prognostic factors. Neurologia i Neurochirurgia Polska 2018;52(1):70-74.
Overdevest GM, Luijsterburg PA, Brand R, Koes BW, Zeinstra SMB, Eekhof JA, et al. Design of the Verbiest trial: cost-effectiveness of surgery versus prolonged conservative treatment in patients with lumbar stenosis. BMC Musculoskeletal Disorders 2011;12(57):1-8.
Grotle M, Smastuen CM, Fjeld O, Grovle L, Helgeland J, Storheim K, et al. Lumbar spine surgery across 15 years: trends, complications, and reoperations in a longitudinal observational study from Norway. BMJ Open 2018;9(8):1-7.
Bateman DK, Millhouse PW, Shahi N, Kadam AB, Maltenfort MG, Koerner JD, et al. Anterior lumbar spine surgery: a systematic review and meta-analysis of associated complications. The Spine Journal 2015;15(5):1118-32.
Miller JA, Derakhshan A, Lubelski D, Alvin MD, McGirt MJ, Benzel EC, et al. The impact of preoperative depression on quality of life outcomes after lumbar surgery. The Spine Journal 2015;15(1):58-64.
World Health Organization. The world health organization quality of life instruments [Internet]. 1997 [cited 2023 Mar 7]. Available from: http://www.who.int/mental_health/media/68.pdf
กมลชนก ศิริบัญชาชัย, สุกัญญา จงถาวรสถิต, อารีศักดิ์ โชติวิจิตร. คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรงพยาบาลศิริราชที่ได้รับการผ่าตัดเชื่อมข้อกระดูกสันหลังระดับเอว ของโรคกระดูกสันหลังเคลื่อนจากความเสื่อม : การศึกษาแบบย้อนหลังและติดตาม. ว.สังคมศาสตร์บูรณาการมหาวิทยาลัยมหิดล 2565;9(2):47-70.
Hey HWD, Luo N, Chin SY, Lau ETC, Wang P, Kumar N, et al. The predictive value of preoperative health-related quality-of-life scores on postoperative patient-reported outcome scores in lumbar spine surgery. Global Spine J 2018;8(2):156-163.
Seuk JW, Bae J, Shin SH, Lee SH. A long-term minimum clinically important difference in health-related quality of life scores after instrumented lumbar interbody fusion for low-grade isthmic spondylolisthesis. World Neurosurg 2018;117(1):493-9.
ทัศนีย์ มีประเสริฐ, เสาวภา อินผา. คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมภายหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม. ใน: โครงการประชุมวิชาการ ประจำปี 2553 ฝ่ายการพยาบาล "Innovation Management เติมเต็มวิถีความเป็นเลิศขององค์กร"; 21-22 ก.ค. 2553; โรงพยาบาลศิริราช. กรุงเทพฯ: 2553. หน้า 497-502.
อุไรวรรณ พลซา. คุณภาพชีวิตผู้ป่วยหลังผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมโรงพยาบาลอุดรธานี. ว.การแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี 2559;24(1):19-26.
ชลยา อัตถาภินันท์, พีรพนธ์ ลือบุญธวัชชัย. คุณภาพชีวิตและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่มีทวารเทียมทวารเทียมในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์สภากาชาดไทย. จุฬาลงกรณ์เวชสาร 2560;61(3):387-400.
Miyagishima K, Tsushima E, Ishida K, Sato S. Factors affecting health-related quality of life one year after lumbar spinal fusion. Phys Ther Res 2017;20(2):36-43.
Chen M, Peng DY, Hou WX, Li Y, Li JK, Zhang HX. Study of quality of life and its correlated factors in patients after lumbar fusion for lumbar degenerative disc disease. Front. Surg 2022;9(1):1-12.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วิระวรรณ ตันติพิวัฒนสกุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, กรองจิตต์ วงศ์สุวรรณ, ราณี พรมานะรังกุล. เครื่องชี้วัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อ ฉบับภาษา ไทย (WHOQOL-BREF–THAI) [อินเทอร์เน็ต]. 2545 [เข้าถึงเมื่อ 13 มี.ค.2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/test/download/files/whoqol.pdf
ธนา นิลชัยโกวิทย์, มาโนช หล่อตระกูล, อุมาภรณ์ ไพศาลสุทธิเดช. การพัฒนาแบบสอบถาม Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบับภาษาไทยในผู้ป่วยโรคมะเร็ง. ว.สมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2539;41(1):18-30.
กฤษฎากมล ชื่นอิ่ม. คุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพของผ้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในชุมชน จังหวัดสมุทรสาคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยคริสเตียน; 2555.
Kang KK, Shen MS, Zhao W, Lurie JD, Razi AE. Retrolisthesis and lumbar disc herniation: a postoperative assessment of patient function. Spine J 2013;13(4):367-72.
Chouhdari A, Rezaee O, Rezapour P, Samadian M, Farahani HS, Hajiesmaeili M, et al. Effect of Basic Characteristics on Improving Quality of Life After Lumbar Spine Decompression. Surgery Arch Neurosci 2019:6(3):1-8.
เอมอร แสงศิริ, ดวงกมล วัตราดุลย์, สุธานิธิ กาญจนกุล, ศรีรัตน์ ณัฐธำรงกุล, สถิตพร นพพลับ, สอาด วงศ์อนันต์นนท์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความสามารถในการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจ. ว.พยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก 2558;26(1):104-18.
Jansson KA, Nemeth G, Granath F, Jonsson B, Blomqvist P. Health-related quality of life (EQ-5D) before and one year after surgery for lumbar spinal stenosis. J Bone Joint Surg Br 2009;91(2):210-6.
Netto BM, Barranco SBA, de Oliveira KWK, Petronilho F. Influence of anxiety and depression symptoms on the quality of life in patients undergoing lumbar spine surgery. REV BRAS ORTOP 2018;53(1):38–44.
Hlainga WY, Thosinghab O, Chanruangvanichc W. Health-related quality of life and its determinants among patients with hip fracture after surgery in Myanmar. Int J Orthop Trauma Nurs 2020;37(1):1-5.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
