ผลการใช้โปรแกรมบางพูนโมเดลต่อคุณภาพชีวิต ของผู้บกพร่องทางสติปัญญา อายุ 15 – 35 ปี

ผู้แต่ง

  • วรรณนภา เปรมปรีดา สถาบันราชานุกูล
  • ดวงกมล อิ่มเอิบ สถาบันราชานุกูล
  • อัสศลาพัชฐ์ ผ่องแผ้ว สถาบันราชานุกูล

คำสำคัญ:

บกพร่องทางสติปัญญา, ทักษะเกษตรอินทรย์, ทักษะการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันที่ซับซ้อน, คุณภาพชีวิต, โปรแกรมบางพูนโมเดล

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมบางพูนโมเดลต่อคุณภาพชีวิตของผู้บกพร่องทางสติปัญญา อายุ
15 – 35 ปี และเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตฯ ก่อนและหลังได้รับโปรแกรม

วัสดุและวิธีการ การวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลัง กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เป็นผู้บกพร่องทางสติปัญญา อายุ 15 – 35 ปี ที่รับบริการประเภทผู้ป่วยใน ณ ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพ
ราชานุกูล (บางพูน) ปีงบประมาณ 2564 จำนวน 15 ราย ได้รับการพยาบาลโดยใช้โปรแกรมบางพูนโมเดล เพื่อฝึกทักษะ 2 ด้าน ได้แก่ ทักษะการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันที่ซับซ้อน (Instrumental Activities of Daily Living : IADL) และทักษะเกษตรอินทรีย์ รวมทั้งสิ้น 7 สัปดาห์ ๆ ละ 5 วัน ๆ ละ 5 ชั่วโมง ประเมินผลก่อนและหลังโปรแกรมโดยใช้ 1) แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลก ชุดย่อฉบับภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ค่าความเชื่อมั่น .84 2) แบบประเมินทักษะการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันที่ซับซ้อน (IADL) และ 3) แบบประเมินทักษะเกษตรอินทรีย์ ค่าความตรงตามเนื้อหา .91 และ .83 ตามลำดับ เครื่องมือทั้ง 2 ฉบับผ่านการตรวจสอบค่าความเชื่อมั่นระหว่าง
ผู้ประเมินโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน ค่าความเชื่อมั่น .83 และ .88 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Paired Sample t-test และ Wilcoxon Signed-Rank test

ผล คุณภาพชีวิตของผู้บกพร่องทางสติปัญญาฯ หลังได้รับโปรแกรม (Mean = 85.53, SD = 11.13) สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม (Mean=73.20, SD=10.94) ทักษะการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันที่ซับซ้อน (IADL) หลังได้รับโปรแกรม (Mean = 58.13, SD = 18.95) สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม (Mean = 73.60, SD = 22.59) 2) และทักษะเกษตรอินทรีย์หลังได้รับโปรแกรม (Mean = 46.60, SD = 15.63)  สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม (Mean = 37.27,
SD = 16.33) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)

สรุป โปรแกรมบางพูนโมเดลเหมาะสมต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้บกพร่องทางสติปัญญา อายุ15 – 35 ปี สามารถใช้เป็นส่วนหนึ่งของการดูแลทางการพยาบาลได้

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. รายงานข้อมูลสถานการณ์ด้านคนพิการในประเทศไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://dep.go.th/images/uploads/Downloads/pdf/20190931.pdf [23 มิถุนายน 2564]

นพวรรณ ศรีวงค์พานิช, อิสราภา ชื่นสุวรรณ. ภาวะบกพร่องทางสติปัญญา. ใน สุรีย์ลักษณ์ สุจริตพงศ์ และคณะ. ตำราพัฒนาการและพฤติกรรมเด็ก. กรุงเทพฯ: พี.เอ. ลีฟวิ่ง; 2561.

นพวรรณ ศรีวงค์พานิช, และ พัฏ โรจน์มหามงคล. ภาวะปัญญาอ่อน/ภาวะบกพร่องทางสติปัญญา.ใน รวิวรรณ รุ่งไพรวัลย์, ชาคริยา ธีรเนตร, อดิศร์สุดา เฟื่องฟู, สุรีย์ลักษณ์ สุจริตพงศ์, พงศ์ศักดิ์ น้อยพยัคฆ์, ทิพวรรณ หรรษคุณาชัย. ตำราพัฒนาการและพฤติกรรมเด็กสำหรับเวชปฏิบัติทั่วไป. กรุงเทพฯ: บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด; 2554.

ธนพล แสงจันทร์. การเสริมสร้างเครือข่ายการดำรงชีวิตอิสระของคนพิการ กรณีศึกษา: ศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธมณฑล. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ Veridian มหาวิทยาลัยศิลปากร (มนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ) 2550;6(1):165-81.

สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล และคณะ. เปรียบเทียบแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลก ชุด 100 ตัวชี้วัด และ 26 ตัวชี้วัด. [ออนไลน์]เข้าถึงได้จากhttps://dmh.go.th/test/ whoqol/ [26 มิถุนายน 2564]

รุจา ภู่ไพบูลย์. การพยาบาลครอบครัว. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: หจก.วี.เจ.พริ้นติ้ง; 2558.

ยุวดี วิริยางกูร. ชีวิตคนพิการในประเทศญี่ปุ่น. วารสารอักษรศาสตร์ 2561;7(1),281-343.

ดรัณ พงศธรสกุล, เพ็ญนภา แดงด้อมยุทธ. ผลของโปรแกรมการฟื้นคืนสู่สุขภาวะต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยจิตเภท. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต 2563;34(2):169-87.

ช่อผกา ปุยขาว. ผลของโปรแกรมการมีส่วนร่วมของครอบครัว ต่อคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย. วารสารเกื้อการุณย์ 2562;26(2):93-106.

ณัฐวิภา วาณิชย์เจริญ. คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของเด็กที่มีความบกพร่องของพัฒนาการด้านภาษาที่หน่วยพัฒนาการเด็กและวัยรุ่น คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล: การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง 2564;65(6):455-68.

โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ, ระพีพงศ์ สุพรรณไชยมาตย์, และวีระศักดิ์ พุทธาศรี. โปรแกรมทางสังคมและสาธารณสุขเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและเยาวชนที่บกพร่องด้านสติปัญญา บกพร่องการเรียนรู้ หรือกลุ่มอาการออทิสติก: การทบทวนวรรณกรรมเป็นระบบแบบมีขอบเขต. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2558;24(4):799-816.

สุรีพร ธนศิลป์. ผลของโปรแกรมการมีส่วนร่วมของครอบครัว ต่อคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย. วารสารเกื้อการุณย์ 2553; 26(2):93-105.

สมพร คำมูล. ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองด้านการแต่งกายของเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาโดยใช้ชุดกิจกรรมการแต่งกาย. [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ:มหาวิทยาลัยศรีนครินทร วิโรฒ; 2554.

Lai CKY, Ho YW, Kwan YC, Fung CYY, Mak YW. An exploratory study on the effect of Horticultural Therapy for adults with intellectual disabilities. Journal of Therapeutic Horticulture 2017;27(1).

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-25

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เปรมปรีดา ว, อิ่มเอิบ ด, ผ่องแผ้ว อ. ผลการใช้โปรแกรมบางพูนโมเดลต่อคุณภาพชีวิต ของผู้บกพร่องทางสติปัญญา อายุ 15 – 35 ปี. ว. ราชานุกูล [อินเทอร์เน็ต]. 25 กันยายน 2025 [อ้างถึง 8 ธันวาคม 2025];36(1). available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/RJJ/article/view/1538

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ