การมีส่วนร่วมของเกษตรกรผู้ปลูกพริกในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ปลอดภัย และถูกต้อง : บ้านปะโด๊ะ ตำบลปราสาท อำเภอห้วยทับทัน จังหวัดศรีสะเกษ

Main Article Content

วชิร งามล้วน

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ การปฏิบัติ และการมีส่วนร่วมในการในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ที่ปลอดภัยและถูกต้อง ของประชากรที่มีความสนใจ ยินดีและเต็มใจเข้าร่วมในการศึกษา 56 คน ประกอบด้วยตัวแทนเกษตรกรผู้ปลูกพริก 36 คน ตัวแทนแกนนำชุมชน 17 คน และหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง 3 คน โดยใช้กระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วม(A-I-C) เครื่องมือที่ใช้ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ 3 คน ค่าความเที่ยงด้านความรู้ใช้วิธีการของ Kuder- Richardson ได้ค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.77 การปฏิบัติใช้วิธีการของ Cronbach's  method หาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าเท่ากับ 0.82 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป นำเสนอโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าต่ำสุดและค่าสูงสุด สถิติเชิงอนุมาน Paired t-test มีระดับนัยสำคัญ0.05ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา


            ผลการวิจัยพบว่า ความรู้ก่อนการพัฒนาอยู่ระดับระดับปานกลาง ค่าเฉลี่ยคะแนน 11.0 หลังการพัฒนาเกษตรกรมีความรู้อยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยคะแนน 15.03 เมื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชก่อนและหลังการพัฒนาเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.005, 95%CI 3.115 ถึง 4.941) การปฏิบัติในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรก่อนการพัฒนามีการปฏิบัติในระดับน้อย ค่าเฉลี่ย 2.33 หลังการพัฒนาเกษตรกรมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ย 2.92 เมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยการปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชก่อนและหลังการพัฒนาเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p-value < 0.005, 95%CI  0.480 ถึง0.690) และผลการประชุมการวางแผนแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ปลอดภัยและถูกต้อง ได้โครงการเพื่อแก้ไขปัญหาในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช จำนวน 6 โครงการ 1)โครงการอบรมให้ความรู้เกษตรกรในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ปลอดภัยและถูกต้อง 2)โครงการจัดตั้งกลุ่มการทำปุ๋ยหมักจากมูลสัตว์ในชุมชน 3)โครงการอบรมให้ความรู้เกษตรกรในการปุ๋ยหมัก การทำสารไล่แมลงจากพืชสมุนไพร 4)โครงการจัดทำพื้นที่สาธิตการเกษตรแบบผสมผสานและพื้นที่เกษตรอินทรีย์ 5)โครงการศึกษาดูงานโครงการพระราชดำริเกษตรพอเพียง และ6)โครงการจัดซื้อเครื่องอัดปุ๋ยเม็ดและเครื่องตีป่น


            จากผลการวิจัย เกษตรกรมีความรู้ และการปฏิบัติที่ปลอดภัย ถูกต้องเพิ่มขึ้นผลการดำเนินการมีส่วนร่วมของชุมชน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

ณฐมน ภูพวก (2560) ศึกษาเรื่องการพัฒนารูปแบบ

การลดละเลิกการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชใน

เกษตรกรบ้านแดงหม้อ ตำบลแดงหม้อ อำเภอ

เขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี; วารสารอาหารและ

ยา,ฉบับเดือน กันยายน-ธันวาคม 2560,49-58

ธีรพงษ์ แก้วหาวงษ์ (2543). กระบวนการเสริมสร้าง

ชุมชนเข้มแข็งประชาคมประชาสังคม.พิมพ์ครั้งที่

ขอนแก่น:ศูนย์ฝึกอบรมและพัฒนาการ

สาธารณสุขมูลฐานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ.

นัสพงษ์ กลิ่นจำปา และดาริวรรณ เศรษฐีธรรม (2561)

เรื่องพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของ

เกษตรกร ตำบลป่าไม้งาม อำเภอเมือง จังหวัด

หนองบัวลำภู ;วารสารสคร.9,25 (2)26-34.

บุญเลี้ยง สุพิมพ์และคณะ(2565) เรื่อง การมีส่วนร่วม

ของชุมชนในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้

สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร: การพัฒนา

การนำไปปฏิบัติ และการประเมินผล;วารสาร

เทคโนโลยีภาคใต้,15(1)149-159.

ปรารถนา ทัดเทียมพงษ์ อุมาพร ฉัตรวิโรจน์ และ

วสุนธรา รตโนภาส(2565) เรื่องความรู้และ

พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมี

กำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว:

กรณีศึกษาตำบลคุยบ้านโอง อำเภอพราน

กระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร ;วารสารพุทธ

ศาสตร์ มจร อุบลราชธานี ,4(2)1721-1730.

มนัส ชยาพัฒน์,ฌานิทธิ์ สันตะพันธุ์,2563)เรื่องปัญหา

การควบคุมสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชตกค้าง

ในผักและผลไม้ของประเทศไทย,วารสารวิชาการ

มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ,9(1) 76-85

มุกธิดา ขำมี และจิราพร ทิพย์พิลา(2563)เรื่องผลการ

ให้ความรู้ด้านความปลอดภัยในการใช้สารเคมี

กำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกพริกบ้านนา

เยีย ตำบลไร่น้อย อำเภอเมือง จังหวัด

อุบลราชธานี; วารสารการแพทย์และการ

สาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี,3(1)13-

วันปิติ ธรรมศรี สิริพร พรมอุทัย วนิดา บุษยาตรัส และ

สุขุมาภรณ์ ศาลางาม(2564) เรื่องความรู้

ทัศนคติ และ พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัด

แมลงของเกษตรกรที่ปลูกข้าวโพด อำเภอศรี

รัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ;วารสารวิทย์ เทคโน

หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ,7(2)71-81

สุวิทย์ มูลคำและอรทัย มูลคำ.(2545).วิธีจัดการเรียนรู้:

เพื่อพัฒนากระบวนการคิด.กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์

ภาพพิมพ์.

สุภาพร ภูมิเวียงศรี และคณะ(2564) เรื่องการพัฒนา

รูปแบบการจัดการปัญหาสารเคมีกำจัดศัตรูพืช

ปนเปื้อนในผัก ผลไม้และผลิตภัณฑ์ทางการ

เกษตรอย่างยั่งยืน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

และภาคีเครือข่ายอำเภอหนองนาคำ จังหวัด

ขอนแก่น;วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ

,14(2)36-45.

อรุณรัตน์ ปัญจะกลิ่นเกสรและเพชรัตน์ ศิริสุวรรณ

(2561) เรื่องการพัฒนาศักยภาพการใช้สารเคมี

ป้องกันและกำจัดศัตรูพืชที่ถูกต้องและปลอดภัย

ของเกษตรกรตำบลดอนโอง อำเภอโพธิ์ชัย

จังหวัดร้อยเอ็ด; วารสารการพยาบาล การ

สาธารณสุขและการศึกษา,119-131.

อนันต์ บุญประกอบ,พิสมัย หอมจำปา และ นภดล

พิมพ์จันทร์(2561) ศึกษาการพัฒนารูปแบบการ

ป้องกันอันตรายและควบคุมการใช้สารเคมีกำจัด

ศัตรูพืชในเกษตรกรแบบมีส่วนร่วมของภาคี

เครือข่ายในชุมชนตำบลร่อนทอง อำเภอสตึก

จังหวัดบุรีรัมย์; วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์

มหาวิทยาลัย ราชภัฏอุบลราชธานี,7(1)123-132

อรทัย ก๊กผล (2552). คู่คิด คู่มือการมีส่วนร่วมของ

ประชาชนสำหรับผู้บริหารท้องถิ่น.กรุงเทพฯ.

ส เจริญการพิมพ์