การควบคุมคุณภาพภาพถ่ายเอกซเรย์ในระบบดิจิตอล โดยใช้ค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสี
คำสำคัญ:
ภาพถ่ายเอกซเรย์ในระบบดิจิตอล,, ดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสีบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: หน่วยงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลกระบี่ ใช้ระบบดิจิทัลในการถ่ายภาพเอกซเรย์ทั่วไป ใช้ค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสี หรือค่า Deviation Index : DI ในการประเมินความเหมาะสมของปริมาณรังสีที่ใช้ในการถ่ายภาพเอกซเรย์
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสี ของภาพถ่ายเอกซเรย์ทั่วไปก่อนและหลังปรับปรุงคุณภาพงาน และเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน
วิธีการศึกษา: การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลจากภาพถ่ายของผู้รับบริการเอกซเรย์ทั่วไปและข้อมูลส่วนบุคคลในการปรับปริมาณรังสี ได้แก่ เพศ อายุ น้ำหนัก ความหนาของส่วนที่ตรวจ และค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสี ของผู้รับบริการที่หน่วยงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลกระบี่ ในวันและเวลาราชการด้วยเครื่องเอกซเรย์ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพและเทียบค่าความเที่ยงตรงโดยศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุขเป็นประจำทุกปี แบ่งเป็นก่อนและหลังปรับปรุงคุณภาพงาน รวมทั้งหมด 500 ราย 700 ภาพ ในช่วงวันที่ 1 เดือน กุมภาพันธ์ และถึงวันที่ 30 เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2567
ผลการวิจัย: ในภาพรวมหลังการปรับปรุงคุณภาพงานภาพถ่ายเอกซเรย์ทั้งหมดมีค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสีอยู่ในช่วงที่เหมาะสม (DI ± 3) เพิ่มขึ้นจากก่อนการปรับปรุงคุณภาพงาน ร้อยละ 30.29 เมื่อทดสอบค่าดัชนีบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงของปริมาณรังสีก่อนและหลังปรับปรุงคุณภาพงานด้วยสถิติ t-test พบไม่ต่างกัน (p-value = 0.417 )
บทสรุป: การปรับปรุงกลยุทธ์การรับแสงทำให้ดัชนีการเบี่ยงเบน (DI) เพิ่มขึ้น 30.29% แม้ว่าความแตกต่างจะไม่สำคัญทางสถิติ (p = 0.417) ตามผลการศึกษา ซึ่งแสดงให้เห็นว่าแม้ว่าการเปลี่ยนแปลงทางเทคนิคอาจช่วยเพิ่มคุณภาพของภาพ แต่ผลกระทบต่อความแปรปรวนของ DI ยังคงไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด
References
คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล.เอกสารชุดการเรียนในรูปแบบสื่ออิเลคทรอนิกส์. สนับสนุนโดยสำนักงานบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการพัฒนาการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา. [อินเทอร์เน็ต]. 2550 [สืบค้นเมื่อ 8 ต.ค. 2554]; จาก :http: //www.medtech.mahidol. ac.th/ mtthai/ elearning/MTRD310/frameset2.htm.
เพชรากร หาญพานิชย์, วัลลภ เหล่าไพบูลย์. ระบบสื่อสารและการเก็บข้อมูลภาพทางการแพทย์. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2550; 22: 115-123.
บรรจง เขื่อนแก้ว. การสร้างภาพรังสีดิจิตอล. พิมพ์ครั้งที่ 1. ขอนแก่น. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2561.
ศิริวรรณ จูเลียง. คู่มือการวัดปริมาณรังสี การเก็บข้อมูล และการคำนวณปริมาณรังสีที่ผิวผู้ป่วยจากการถ่ายภาพรังสีวินิจฉัยทั่วไป. เอกสารประกอบการประชุมเทคนิคและวิธีการลดปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับจากการถ่ายภาพรังสีวินิจฉัย. ตรัง: ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 1 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข; 2555.
กลุ่มงานด้านวิชาการ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ. คู่มืออบรมการป้องกันอันตรายจากรังสี. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2552. (133).
กิตติศักดิ์ ชินอุดมทรัพย์. ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันอันตรายจากรังสี. [อินเทอร์เน็ต]. 2552 [สืบค้นเมื่อ 1 มี.ค. 2563]; จาก : http://www.samartraditech.com/ download/knowledge/Prevention% 20 dangerous%20from%20Radiation.pdf
ธัญรัตน์ ชูศิลป์ และฐิติพงศ์ แก้วเหล็ก. ตัวบ่งชี้ปริมาณรังสีในระบบการถ่ายภาพรังสีแบบดิจิทัล. วารสารรังสีเทคนิค 2561; 43 (13)
Treerattanapong, K Exposure dose decrement in brain CT for 0-3 years-old baby. Sanpasitthiprasong Med J. 2013; 33; 45-57.
Polit DF, Hungler BP. Nursing research: Principles and Methods. Philadelphia: Lippincott, 1983. P 426-7.
มาลินี ธนารุณ. เอกสารประกอบการเรียนการสอนเรื่องเอกซโพเชอร์ ความหมายและเทคนิคการปรับตั้ง. กรุงเทพฯ:คณะเทคนิคการแพทย์ ภาควิชารังสีเทคนิค มหาวิทยาลัยมหิดล; 2552. หน้า 1-32.
ชัชวาล อภัยพลชาญ. เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่องความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับเทคนิคการให้ปริมาณรังสี.กรุงเทพฯ.คณะวิทยาศาสตร์ ภาควิชารังสีเทคนิค มหาวิทยาลัยรามคำแหง; 2544. หน้า1-43
บรรจง เขื่อนแก้ว, วิชัย วิชชาธรตระกูล, เอมอร ไม้เรียง, ปนัสดา อวิคุณประเสริฐ และคฑายุทธ นิกาพฤกษ์. การประเมินค่าดัชนีชี้วัดปริมาณรังสีในการถ่ายภาพทรวงอกท่า PA จากระบบการสร้างภาพรังสีด้วยคอมพิวเตอร์ ของผู้ป่วยที่รับบริการในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่. 2557; 47(1): 23-29.
วาสนา เอี่ยมจำรัส. ศึกษาการประเมินคุณภาพและแนวทางปฏิบัติในการปรับปรุงคุณภาพ ภาพรังสีทรวงอก ของกลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลปทุมธานี. วารสารวิชาการโรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป เขต 4. 2557; 16(2):129-133.
กลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว. การพัฒนาการกําหนดปริมาณรังสีในการ ถ่ายภาพรังสีช่องท้อง.[อินเทอร์เน็ต]. 2555 [สืบค้นเมื่อ 9 มิ.ย. 2559]; จาก: http://www.skh. moph.go.th/r2r/index.php?option=comcontent&view= article&id=621&Itemid=249.
วสวัตติ์ ประสงค์สร้าง และสิรัณยาพงศ์ สุวรรณโอภาส. (2561). ข้อแตกต่างระหว่างการเอกซเรย์ระบบถ่ายภาพรังสีคอมพิวเตอร์กับระบบถ่ายภาพดิจิทัล. วารสารรังสีวิทยาศิริราช. 5(1), 48-54.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.