การพัฒนาเครื่องมือประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพของเภสัชกร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาเครื่องมือประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพของเภสัชกร 2) ตรวจสอบประสิทธิภาพของเครื่องมือประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพของเภสัชกร 3) ประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพของเภสัชกร การศึกษานี้เป็นการศึกษาในประชากร จึงไม่มีการสุ่มตัวอย่าง  โดยประชากร คือ เภสัชกรในสังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนนทบุรี ทั้งหมด 67 คน ผู้วิจัยได้ส่งแบบสอบถามให้เภสัชกรทางไปรษณีย์ และเมื่อสิ้นสุดระยะเวลาที่กำหนดให้ส่งแบบสอบถามกลับ มีเภสัชกรไม่ส่งแบบสอบถามกลับ จำนวน 10 คน จึงตัดจำนวนกลุ่มตัวอย่างนี้ออก ตามเกณฑ์การคัดออกผู้เข้าร่วมการวิจัย (Exclusion criteria)  ดังนั้นจึงมีกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยนี้จำนวน 57 คน การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่  ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  และใช้สถิติเชิงอนุมาน เพื่อวิเคราะห์ความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยสองกลุ่ม หรือค่าที       (t-test)  ผลการวิจัย พบว่า 1) เครื่องมือประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพ ประกอบด้วย สมรรถนะ 4 ด้าน คือ ด้านกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมาย ประกอบด้วย คำถาม 12 ข้อ ด้านระบบการจัดการความเสี่ยง ระบาดวิทยาและความปลอดภัยด้านยา ประกอบด้วย คำถาม 25 ข้อ ด้านเภสัชสาธารณสุขเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค ประกอบด้วย คำถาม 10 ข้อ และด้านนโยบายและการจัดการด้านยา ผลิตภัณฑ์สุขภาพ และระบบบริการสุขภาพ ประกอบด้วย คำถาม 9 ข้อ 2) ประสิทธิภาพของเครื่องมือประเมินสมรรถนะ พบว่า ด้านกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมาย มีค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC) อยู่ในช่วง 0.6-1.0 และค่าความเชื่อมั่น 0.968 ด้านระบบการจัดการความเสี่ยง ระบาดวิทยาและความปลอดภัยด้านยา มีค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC) อยู่ในช่วง 0.6-1.0 ค่าความเชื่อมั่น 0.978 ด้านเภสัชสาธารณสุขเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค  มีค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC) อยู่ในช่วง 0.6-1.0  ค่าความเชื่อมั่น 0.976 และด้านนโยบายและการจัดการด้านยา ผลิตภัณฑ์สุขภาพ  และระบบบริการสุขภาพ  มีค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC) เท่ากับ 1.0  ค่าความเชื่อมั่น 0.962  พบว่า ได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) โดยรวมเท่ากับ  0.990 3) ผลการประเมินสมรรถนะการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาและสุขภาพของเภสัชกร พบว่าค่าสมรรถนะเฉลี่ยของเภสัชกรอยู่ในระดับปานกลาง  ผลการเปรียบเทียบสมรรถนะของเภสัชกรที่ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคและไม่ได้ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภค พบว่า เภสัชกรที่ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภค มีค่าสมรรถนะเฉลี่ยแตกต่างจากเภสัชกรที่ไม่ได้ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) โดยเภสัชกรที่ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภค มีสมรรถนะในระดับที่สูงกว่าเภสัชกรที่ไม่ได้ปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภค