ปัจจัยที่มีผลต่อการติดเชื้อซ้ำโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนจังหวัดศรีสะเกษและประสิทธิผลของการใช้ E-Book ในการเพิ่มความรู้และทัศนคติในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research & Development )โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการติดเชื้อซ้ำโรคพยาธิใบไม้ตับ ของประชาชนจังหวัดศรีสะเกษและประสิทธิผลของการใช้ E-Book ในการเพิ่มความรู้และทัศนคติในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ศึกษาคือผู้ที่มีการตรวจหาโรคพยาธิใบไม้ตับ 2 ครั้งขึ้นไป  ในระหว่างปี 2560-2564 ในพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ  โดยเป็นผู้ติดเชื้อซ้ำ 2 ครั้งขึ้นไป จำนวน 127 คน  และกลุ่มควบคุมคือผู้ที่ตรวจซ้ำไม่พบพยาธิใบไม้ตับ  จำนวน 254 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม  ส่วนการศึกษาประสิทธิผลของการใช้ E-Book ในการเพิ่มความรู้  ทัศนคติและพฤติกรรมในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ  ใช้กลุ่มตัวอย่างที่ติดเชื้อซ้ำ  จำนวน 38 คน  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม  ก่อนและหลังทดลอง  วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆด้วยสถิติ Simple logistic  regression และ Multivariable logistic  นำเสนอด้วยค่า Crude Odd  ratio (OR) และช่วงความเชื่อมั่น 95 % พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับซ้ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  เมื่อคำนึงถึงอิทธิพลของตัวแปรอื่น มี 2 ปัจจัย  คือ 1.รายได้เฉลี่ยครอบครัวต่อเดือน   โดยผู้ติดเชื้อซ้ำที่มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนของครอบครัวน้อยกว่า 5,000 บาทต่อเดือน
 (OR_A = 2.06 , 95 % CI = 1.12 -3.80  p-value = 0.0201) และ 2.การปฏิบัติต่อการป้องกันโรค โดยผู้ที่มีการป้องกันโรคระดับดี  จะมีการติดเชื้อซ้ำน้อยกว่า (OR_A = 0.60 , 95 % CI = 0.36-0.98  p-value = 0.0418)  ส่วนประสิทธิผลของการใช้ E-Book ในการเพิ่มความรู้และทัศนคติในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ เปรียบเทียบก่อนและหลังการทดลองโดยใช้สถิติ Paired T-test พบว่าหลังทดลองการใช้ E-Book กลุ่มตัวอย่างมีความรู้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p-value < 0.0001 , 95  % CI =2.70-4.20 ) มีทัศนคติต่อประโยชน์ในการป้องกันควบคุมโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p-value = 0.0001 , 95  % CI =1.03-2.81 ) จากผลการศึกษา  เจ้าหน้าที่สาธารณสุขควรเร่งรัดให้ประชาชนมีการปฏิบัติตัวในการป้องกันควบคุมโรค  รวมทั้งใช้ E -Book เป็นเครื่องมือในการดำเนินงาน  เพื่อลดอัตราการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับและอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อน้ำดีต่อไป